Skënderbeu – Si e njohën rilindasit bullgarë

Në Bullgari, ndryshe nga vendet e tjera të Europës, jehona e veprës dhe aksionit proevropian të Skënderbeut ishte e panjohur deri në ardhjen e Rilindjes Bullgare. Që kur perandoria osmane shkatërroi qendrat e kulturës bullgare në 1393, askush nuk mund të gjente gjë jashtë propagandës turke. Të dhënat e para të dokumentuara për njohjen e figurës së Skënderbeut, është portreti i realizuar nga piktori i njohur bullgar  Dimitar Dobroviç Pehlivanoglu, i cili u njoh me heroin tonë kombëtar gjatë kohës që studionte në Romë në vitet 1850. Por si ra në kontakt me të dhe sa e ngjashme është me heroin vepra e tij?

Jehona e Motit të Madh të arbërëve dhe imazhi i figurës historike të Skënderbeut u ndje jo vetëm në Venedik, Mbretërinë e Napolit dhe vendet fqinjë, por edhe në Ballkan. Mirëpo nëse në Europën Perëndimore dhe Qendrore, jehona e veprës dhe aksionit proevropian të Skënderbeut filloi të ndihej gjithnjë e më tepër në publikime, vepra historike, figurative, muzikore, teatër etj në Ballkan dhe në Bullgari ky proces filloi vonë, në vitet e Rilindjes Kombëtare. Shkatërrimi i qendrave të vjetra të kulturës bullgare pas pushtimit osman në 1393 dhe sundimi i gjatë osman në Bullgari nuk bëri të mundur që figura e Skëndebeut të njihej mirë si ndodhi në Europë Perëndimore dhe Europën Qendrore. Imazhi i Skënderbeut gjendet i përmendur në Bullgari sporadikisht në momentet e Rilindje Kombëtare Bullgare. Një nga dëshmitë më të bukura është portreti i Skënderbeut i piktorit të njohur bullgar Dimitar Dobroviç Pehlivanoglu. Ai lindi në qytetin verior të Slivenit në Trakë, në 1816, në atë kohë pjesë e Perandorisë Osmane, Prindërit e tij i përkisnin shtresave të mesme të shoqërisë bullgare të kohës, i ati ishte një tregtar që tregtonte akull dhe e ëma, vajza e një blegtori të pasur. Në vitin 1830, Dimitari u nis për në Vllahi me gjyshin e tij, ku jetoi në Ploieşti dhe Brăila, por ai nuk u vendos aty dhe u kthye në Sliven. Në vitet 1834–1837, ai studioi në Kolegjin Ortodoks Grek të Fanarit në kryeqytetin perandorak Stamboll, ku u njoh me revolucionarin bullgar Georgi Rakovski. Dobrovich vazhdoi shkollimin në Athinë, kryeqyteti i Mbretërisë së Greqisë, ku ndoqi një shkollë të mesme (1837–1840). Më pas mori disa kurse pikture nën kujdesin e piktorit francez Pierre Bonirote, përpara se të regjistrohej në Shkollën Teknike Greke të Arteve të Athinës, ku ishte student i piktorit italian Raffaello Ceccoli.[1]