Gjiri i Kakomesë, “Bukuroshja” e braktisur bëhet gati për TURIZËM

Kakomeja mund të jetë ndër rastet unikale sesi shteti ka dështuar në tërheqjen e investitorëve të rëndësishëm për zhvillimin e turizmit. Me një bukuri që të lë pa frymë, prej vitesh investimi gjigand ka mbetur i bllokuar: por tanimë, ka një shpresë për rifillimin nga puna Me një bukuri sa marramendëse, aq edhe pikëlluese, Gjiri i Kakomesë, në bregdetin e Jonit, vetëm 10 kilometra larg Sarandës, është ndër më të bukurit e Rivierës sonë. Nga toka, zor se mund të hysh ta shijosh këto vite. Kush shkon nga deti, me skaf, motobarkë apo mjete të tjera lundruese, nuk harron të mbajë në celular si kujtim fotot e Gjirit të famshëm por edhe ujrat e kristalta që të bëjnë të mendosh se nuk është një plazh shqiptar. Ndoshta është aq i bukur ende, sepse është ende i paprekur. Por, dhe kjo paprekshmëri ka pasur ndër vite kostot e saj, si financiare, ashtu edhe njerëzore. Gjiri futet në tokë disa qindra metra dhe ka një gjerësi 300–400 m, me një plazh me rërë të ashpër e të bardhë, të tipit zall, Shpati malor në jug te gjirit është i veshur me bimësi natyrore të ruajtur mirë, ndërsa shpati verior është shkëmbor, i zhveshur nga drurët. Sot gjendet i braktisur në shkurret e tij dhe i pafutur në hartën e destinacioneve turistike elitë për Mesdheun, njëlloj si Sazani, ishulli shqiptar, ndër të paktët (numërohen me gishtat e njërës dorë) i lënë ende në gjendje të egër në Mesdhe. Në këtë zonë kanë qenë disa ndërtesa një dhe dykatëshe të ish-Repartit Ushtarak 5588 Delvinë dhe më vonë të Repartit Ushtarak 5500 Gjirokastër. Në vitin 1993, me miratimin e Planit Urbanistik nga Ministria e Turizmit dhe nga Kryeministria, Gjiri i Kakomesë u kthye në zonë turistike. Më datë 23 qershor 2004, Këshilli i Rregullimit të Territorit të Republikës së Shqipërisë miratoi një projekt turistik në Gjirin e Kakomesë, paraqitur nga kompania “Riviera” e sipërmarrësit Dritan Çelaj. Mbi bazën e këtij vendimi të Këshillit të Rregullimit të Territorit të Republikës së Shqipërisë (KRTRSH), Ministria e Rregullimit të Territorit dhe e Turizmit, si përfaqësues e Shtetit shqiptar, nënshkroi më 5 korrik 2004 dy marrëveshje me kompanine “Riviera”, sot e emërtuar “Riviera Kakome”, për zhvillimin e projektit turistik të miratuar nga KRTRSH, Marrëveshjen e Zhvillimit dhe Marrëveshjen e Qerasë për 99 vjet, për një sipërfaqe prej 70 ha në pronësi shtetërore. Kompania “Riviera”, më vonë e emërtuar “Riviera Kakome” gëzonte titullin e Personit të Stimuluar, që në mars të 2004 me vendim të Ministrisë së Rregullimit të Territorit dhe Turizmit të kohës, në një procedurë, që bazohej në ligjin për zhvillimin e zonave me përparësi turizmin. Marka “Club Med” në 2004 do kishte patur rëndësine e Coca-Colës së 1994! Në vitin 1994, kompania e mirënjohur në botë e pijeve freskuese “Coca Cola” ndërtoi fabrikën e parë të ambalazhimit të pijeve freskuese, duke prodhuar marka ndërkombëtare të njohura pijesh në vendin tonë. Shqipëria kishte me pak se 4 vite që kishte dalë nga ferri komunist, me një ekonomi të rrënuar që kërkonte dëshpërueshmërisht emra të njohur dhe investime perëndimore. Fabrika e ambalazhimit e Coca-Colës në të dalë të Tiranës nënkuptoi shumë për ekonominë tonë në atë kohë. Ishte dallëndyshja e shpresës se Shqipëria do të modernizohej. E ndërtuar për afro tre muaj, 28 vitë më parë, me 20 punonjës fillimisht, sot Coca-Cola Shqipëri ka 342 të punësuar dhe një portofol pijesh freskuese si Coca‑Cola, Fanta, Sprite dhe Schëeppes, duke sjellë 5,437 vende pune në ekonominë tonë, përmes zinxhirit të saj të furnizimit. Sipas një studimi kërkimor të Universitetit SDA Bocconi, dega Menaxhim, Itali, kjo kompani, me prodhimin dhe rrjetin e saj të shpërndarjes, ndihmon në gjenerimin e 0.2 përqind të prodhimit tonë kombëtar. Të njëjtën gjë do të kishte bërë 10 vite më vonë, në vitin 2004 në Kakome, edhe kompania e mirënjohur ndërkombëtare e menaxhimit të destinacioneve turistike, Club Med (Klubi Mesdhetar) ( https://en.ëikipedia.org/ëiki/Club_Med ), me 1.4 miliardë euro të ardhura vjetore dhe mbi 20 mijë punonjës në mbarë botën. Kompania kishte shprehur interesin dhe ishte e gatshme të menaxhonte resortin turistik që do të ndërtohej në Kakome. Foto e një resorti turistik të menaxhuar nga Club Med në Cancun, Meksikë Çështja legale e Kakomesë Po në vitin 2004, nisin punimet e para për sistemimin e terrenit në Gjirin e Kakomesë, për ndërtimin e resortit turistik të projektuar dhe ku priste për ta menaxhuar Club Med. Punimet u bllokuan nga protestat e fshatarëve të një fshati malor 7 km në lindje të Gjirit të Kakomesë, të quajtur Nivicë Bubas. Fshatarët pretendonin pronësinë mbi truallin e Gjirit, por nuk kishin asnjë dokument ligjor për ta vërtetuar këtë. Dokumentat e vjetra të pronësisë mbi tokën janë shumë të njohura tek ne. Në tokat rreth qytetit të Gjirokastrës disa dhjetëra km më larg nga Nivica e Kakomeja, familjet gjirokastrite të paraqesin edhe dokumenta pronësie në turqishten e vjetër, përpara vitit 1908, kohës së revolucionit të Xhonturqve. Në fakt, që në kohën e Mbretit Zog, tokat në bregdetin e ashpër dhe shkëmbor të Jugut, me mungesë të theksuar të ujit të pijshëm, konsideroheshin të papërshtatshme për investim dhe banim dhe ishin ruajtur në kadastrat e Zogut tërësisht si toka shtetërore, me ndonjë përjashtim shumë të rrallë. Fshatarët e Nivicës nuk kishin asnjë dokument të vjetër shkresor që të provonte pretendimet e tyre, vetëm folklor dhe histori fshati për trashëgimi tokash brez pas brezi në bregdet. Megjithatë, në vitin 2006, dy vite më vonë, subjekti “Bashkëpronësia e fshatit Nivicë” iu drejtua Komisionit Vendor të Kthimit dhe Kompensimit të Pronave të Qarkut Vlorë, duke kërkuar njohjen dhe kthimin e një prone prej 4 mijë hektarësh kullota, duke filluar nga Saranda në jug dhe duke mbaruar me Lukovën në veri. Në këtë kërkëse, përfshihej dhe sipërfaqja në Gjirin e Kakomesë. Duke parë se realizimi i projektit turistik në Kakome i kishte hyrë një rruge të ndërlikuar dhe të gjatë ligjore, për fat të keq të vendit dhe ekonomisë sonë, Club Med u detyrua të hiqte dorë nga plani për të menaxhuar një resort turistik në Shqipëri. Ndërkohë, Komisioni Vendor i Kthimit dhe Kompensimit të Pronave të Qarkut Vlorë, me Vendimin Nr. 204, datë 18 korrik 2006, e rrëzoi kërkesën e subjektit “Bashkëpronësia e fshatit Nivicë”. Më tej, Bashkëpronësia e fshatit Nivicë e ankimoi vendimin e këtij komisioni pranë Agjencisë për Kthimin dhe Kompensimin e Pronave. Kjo Agjenci, me Vendimin Nr. 244, datë 7 shtator 2007, e rrëzoi kërkesën e subjektit “Bashkëpronësia e fshatit Nivicë”, duke mos njohur edhe pronësine e fshatit Nivicë mbi Gjirin e Kakomesë. Më tej, Bashkëpronësia e fshatit Nivicë e hedh në gjyq Agjencinë për Kthimin dhe Kompensimin e Pronave për Vendimin Nr. 244 të saj. Padia e subjektit “Bashkëpronësia e fshatit Nivicë” rrëzohet në të gjitha shkallët e Gjyqësorit, me Vendimin me Nr. 7153, datë 28.07.2008 të Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Tiranë, me Vendimin me Nr. 786, datë 15.06.2009 të Gjykatës së Apelit Tiranë, me Vendimin me Nr. 362, datë 07.07.2011 të Gjykatës së Lartë dhe me Vendimin me Nr. 75, datë 15.06.2012 të Gjykatës Kushtetuese . Koha kaloi e pamëshirshme dhe legjislacioni shqiptar ishte po ashtu i tillë, në rast se nuk ke respektuar kontratën për investimin e premtuar. Ligji 10186 datë 5 nëntor 2009 “Për rregullimin e pronësisë mbi truallin shtetëror në zonat me përparësi turizmin”, në Nenin 16 pika 1 e tij parashikonte që personat e stimuluar ose subjektet me marrëveshje qiraje dhe zhvillimi, që nuk kanë përmbushur detyrimet që rrjedhin nga marrëveshja e qirasë, i humbisnin të drejtat e tyre . Në këto kushte, kompania “Riviera Kakome”, u detyrua të siguronte projektin e saj, duke i blerë ALUIZNI-t, në formën e Kontratës së Privatizimit, më 23 mars 2012, në bazë të të gjithë legjislacionit në fuqi, të 29 hektarëve në Gjirit të Kakomesë, prona të pakundërshtueshme shtetërore. Në bazë të Kontratës së Privatizimit, Zyra Vendore e Rregjistrimit të Pronave të Paluajtshme Sarandë lëshoi më 16 mars 2012 Vërtetimin Hipotekor me Nr. 34 për pronën në Gjirin e Kakomesë, në emër të kompanisë “Riviera Kakome”, e cila zotërohet në mënyrë të barabartë nga dy ortakët Dritan Çelaj dhe Luan Leka. Hyrja në skenë e një sipërmarrësi të suksesshëm Luan Leka, një shqiptar shumë i njohur në komunitetin investues të vendit, drejtues prej afro tre dekadash i një prej kompanive më të rëndësishme në tregun e përpunimit të mishit dhe prodhimit të sallameve në vend, prodhues dhe shpërndarës i ujit Qafë Shtama, përfaqësues në vend i rrjetit të mirënjohur ushqimor italian Conad, punëdhënës i mbi 1 mijë punëmarrësve në Shqipëri dhe me një xhiro vjetore të sipërmarrjeve të tij prej mbi 104 milionë euro, pagues i rregullt i taksave dhe i detyrimeve të tjera fiskale ndaj shtetit tonë, shprehet se zhvillimi i një projekti investimi në atë vend iu duk tërheqës. Fillimisht bleu toka nga kompania “Riviera Kakome”, duke besuar se projekti i saj për Kakomenë do të ishte unikal (sikurse është) në këtë pjesë të Mesdheut. Mirëpo mungesa e sigurisë juridike dhe pamundësia për të gëzuar në mënyrë të qetë pronën e blerë në mënyrë të rregullt, kanë penguar deri tani realizimin e investimit tejet të rëndësishem turistik në Gjirin e Kakomesë. Në vitin 2017, si qershia e prishur mbi tortë, Bashkia Himare jep dy Akte të Marrjes së Tokës në Pronësi (AMT), me sipërfaqe komplesive rreth 2400 metra katrorë, me përfitues dy fshatarë të fshatit Nivicë, në zonën e Gjirit të Kakomesë. Për këto dy tituj abuzivë mbi pronësinë e tokës, Jerosimo Basho, Drejtori i Drejtorisë së Administrimit dhe Mbrojtjes së Tokave në Bashkinë Himarë, shpallet fajtor nga gjykata dhe dënohet me një vit burg, me kondicion (shërbim prove). Edhe pse titujt abuzivë nuk përbënin as edhe 1 përqind të sipërfaqes në Gjirin e Kakomesë, sërisht ato u bënë shkaktarë të bllokimit prej më shumë se një vit e gjysëm të nisjes së projektit. Projekti i ri Me pronësinë e tokës më në fund të qartë, pas përfundimit të betejave ligjore, grupi serioz shqiptar investues, i përbëre nga kompanitë “Riviera Kakome”, “Agikons” dhe investitorët Luan Leka dhe Dritan Çelaj, po përpiqet të fillojë projektin sa më shpejt. Fillimisht investimi ishte parashikuar në 220 dhoma. Projekti i ri e ka rikonceptuar dhe ripërmasuar ndërhyrjen, duke e bërë më miqësore me mjedisin dhe morfologjine e tokës në Kakome. Maket i projektit për Kakomenë Resorti do të funksionojë si një i vetëm, i menazhuar nga një kompani ndërkombëtare me emër dhe me synimin e sjelljes së turistëve elitarë në Shqipëri. Bëhet fjalë për resortin më të madh dhe tërheqës të Rivierës shqiptare, ndër më të bukurit edhe ndër brigjet dhe rivierat e Kroacisë, Malit të Zi dhe Greqisë. Resorti në Kakome do të ketë 379 dhoma hoteliere të standartit 5 yje. Do të ketë gjithashtu 6 restorante, spa, dy pishina të brendshme dhe salla konferencash, të cilat do të kontribuojnë në zgjatjen e sezonit turistik në Jugun e vendit gjatë gjithë vitit. Projekti parashikon ndërtimin e strukturave për sporte ujore dhe jo vetëm, si zhytje nëndet, kite surfing (fluturim me balona të motorizuara), barka me vela, etj., duke u përpjekur ta shndërrojë Gjirin e Kakomesë në një tërheqje dhe destinacion turistik për shumë më tepër se dy muaj në vit, sa është sot periudha e shfrytëzimit tërësor e gjithë Jugut turistik shqiptar. Ekziston mundësia që investimi të njohë edhe një fazë të dytë zgjerimi dhe shtese, duke arritur në 600 dhoma hoteliere. Parashikohet që resorti të fillojë të funksionojë në verën e vitit 2025, nëse nisen tani punimet. Studimi i fizibilitetit (leverdisshmërisë) të projektit është bërë nga kompania ndërkombëtare Horwath htl, kompania konsulente hoteliere dhe e projekteve të turizmit më e njohur në botë. Një kontribut të veçantë ka dhënë Shefi i Zyrës së Horwath në Itali, Zoran Baçic. Horwath ka përgatititur edhe një listë të kompanive të interesuara për menaxhimin e resortit të Kakomesë, ku bëjnë pjesë disa nga operatorët turistikë më të njohur në botë, si Hilton, Accor, Radisson, Barcelo dhe Marriot. Shteti në Kakome Nëse nuk ka ndërtime në zonën Sarandë-Lukovë është për një arësye të thjeshtë: nuk ka ujë. Të gërmosh për ujë deri në 70 m thellësi nuk arrin të gjesh ujë, ndërsa në një thellësi më të madhe, uji del i kripur. Shteti shqiptar do të marrë 2 milionë euro taksë infrastrukture për ndërtimin në Kakome. Ai duhet t’i garantojë Kakomesë ujin dhe dritat. Të dyja sipërmarrjet e shërbimeve esenciale, tubacioni i dedikuar për Kakomenë dhe shtrirja e linjës elektrike, nuk kushtojnë të dyja më shumë se 1.2 milionë euro. Pra, më pak se taksa që merr shteti nga ky ndërtim. Jo vetëm investimin në Kakome, por në të gjithë Jugun, në nivel të pranisë së turistëve të huaj, do ta ndihmonte shumë, krahas rrugës së porsainaguruar Kardhiq-Delvinë dhe përfundimit të Tunelit të Llogarasë, edhe përshpejtimi i ndërtimit të Aeroportit turistik në veri të Sarandës. Me të, aksesi për në resortet e bukura të Rivierës, duke përfshirë edhe resortin e Kakomesë, nuk shkon më shumë se 30-40 minuta, nga 3.5 orë që kërkon tani rruga nga Aeroporti i Rinasit. Dhe një turist i huaj perëndimor, që ka pritur dy orë në aeroportin e nisjes, që ka fluturuar një ose disa orë për të mbërritur në Shqipëri, nuk mund të pranojë 3.5 orë rrugë! Kompanitë e mëdha turistike që mund të sjellin me mijëra e dhjetëra mijëra turistë perëndimorë në brigjet e Jonit, dy gjërat e para që pyesin për resortet tona(si dhe kudo) janë: 1-Sa shtretër ka resorti dhe 2-për sa kohë arrihet nga aeroporti më i afërt. Pse ka rëndësi Kakomeja për ne të gjithë Së pari, me investimin në Kakome, turizmi në Jug të vendit fiton më shumë muaj. Resorti aty do jetë i përgatitur mirë për turizmin e konferencave të biznesit dhe të tematikave të tjera, përgjatë gjithë vitit. Së dyti, kompania e mirënjohur ndërkombëtare që do ta menaxhojë, do të organizojë oferta tërheqëse për të gjitha moshat dhe portofolet, gjatë gjithë vitit. Në dimër ose vjeshtën e vonë mund të vijne turistët e moshës së tretë në mes të një panorame mbresëlënëse dhe një klime të shëndetshme e të butë edhe në dimër. Së treti, me Kakomenë si investim i sigurtë, më në fund, do t’i afrohet Shqipërisë edhe kapitali investues i huaj(jo vetëm menaxhues) i firmave të njohura ndërkombëtare, ndërtuese resortesh nga më të bukurat anembanë globit. Së katërti dhe që përbën përmasën sociale dhe gjithëpërfshirëse në dobi të turizmit tonë, ende pa filluar resorti aktivitetin, grupi investues po mendon të angazhohet në nismat lokale dhe kombëtare për pastrimin e bregdetit, të bregdetit Jon në rradhë të parë, dhe pastaj të të gjithë bregdetit shqiptar. Gjatë vitit 2023, kompanitë dhe investuesit e Resortit Kakome kanë në plan të largojnë 5,000 thasë mbeturina nga gjiret më të bukur të Rivierës shqiptare, duke angazhuar qindra të rinj vullnetarë dhe depozituar në landfill të paktën 10 ton mbetje. Kakome si nisje e investimeve elitare në turizmin shqiptar Parashikohet një vlerë investimi rreth 60 milionë euro. Disa banka të rëndësishme dhe me potencial të jashtëzakonshëm, janë treguar të gatshme të mbështesin investimin. Ndër to, Banka Europiane për Rindërtim dhe Zhvillim (BERZH). Kompanitë ndërtuese të Resortit Kakome janë shoqëri kryesisht prodhuese dhe ndërtuese. Ato asnjëherë nuk kanë përfituar, por vetëm kanë kontribuar në fondet dhe paratë publike. Projekti i Gjirit të Kakomesë përfaqëson një angazhim të madh dhe serioz, i cili do të hapë te pakten mbi 500 vende të reja pune te perhershme për banorët e zonës (për të mos folur për mijëra vendet e reja të punës së furnitorëve të resortit dhe te kompanive të lidhura me të) dhe kryesorja, do të bëhet një histori suksesi dhe pranie markash ndërkombëtare menaxhimi, që do të sjellë besim, entuziazëm dhe nje fluks idesh dhee projektesh cilësore dhe elitare për turizmin shqiptar, si dhe kapital të konsiderueshëm të huaj. Një qasje e ngjashme me atë të Kroacisë dhe zhvillimit turistik të ishujve të saj.

Gjiri i Kakomesë, “Bukuroshja” e braktisur bëhet gati për TURIZËM

Nga Fatos Çoçoli

Artikuj të ngjashëm Artikuj

“PLAKJA” E SHQIPTARËVE

Si u përfshi FMN në një fushatë mediatike në mbrojtje të Bankës së Shqipërisë

‘Peshkaqenët’ e kredive

SA NA KUSHTON KORRUPSIONI

Kontradiktat e ekonomisë së kullëzimit

PIRAMIDAT e reja “moderne”

Artikujt më të lexuar

Gjergj Luca, kryeoligarku i Shkrimsit, rebeli që grisi diplomën për t’u bërë biznesmen

Inva Mula: Unë sopranoja e parë shqiptare në skenat evropiane

Bjeshkët që marrosën turistët: Nga më e bukura Zoj, tek Xhubleta

102 kontejnerët me ngarkesën e errët të maskuar nën hijen e portit

JETA E NATËS NË VITET ’90, NGA DISKO ALBANIA DHE MARIKAJ TE BUZUKËT E PARTYT RAVE

PORTO PALERMO, Ferri i të internuarve në Kalanë e bukur të Vasiliqisë

51 ministrat që Edi Rama u bëri NDERIN E JETËS

Kontaktet

Kategori

Mirëse u ktheve!

Hapni një llogari të re!

Merrni fjalëkalimin tuaj

Je i sigurt që dëshiron ta zhbllokosh këtë artikull?

Are you sure want to cancel subscription?

Gjiri i Kakomesë, “Bukuroshja” e braktisur bëhet gati për TURIZËM

Nga Fatos Çoçoli

Kakomeja mund të jetë ndër rastet unikale sesi shteti ka dështuar në tërheqjen e investitorëve të rëndësishëm për zhvillimin e turizmit. Me një bukuri që të lë pa frymë, prej vitesh investimi gjigand ka mbetur i bllokuar: por tanimë, ka një shpresë për rifillimin nga puna

Mbështetni autorët dhe abonohuni në përmbajtje

Shkarko

Zblloko Artikullin

Artikuj të ngjashëm Artikuj

Artikujt më të lexuar

Kontaktet

Kategori

Mirëse u ktheve!

Hapni një llogari të re!

Merrni fjalëkalimin tuaj

Je i sigurt që dëshiron ta zhbllokosh këtë artikull?

Are you sure want to cancel subscription?