Miliona euro në vit, gjithçka privatit, qeveria heq dorë nga kontrolli i naftës

Skandali-Ministria e Financave e dha me koncesion këtë shërbim gjoja për të përmirësuar mbrojtjen e konsumatorit, por gjetjet e KLSH mbi kontratën zbulojnë se, në fakt, Shteti vetëm ka hequr kompetenca, duke ia dhënë privatit. Pikat e dyshimta dhe favorizimi që i bëhet përfituesit të këtij sherbimi. Klientët të pambrojtur, ndërkohë që koncesionarit i dyfishohet fitimi Kontrolli i pompave të naftës funksionon për të garantuar saktësinë e karburantit që shitet për klientët. Ai njihet si proces në të gjithë botën dhe zakonisht kryhet nga struktura inspektuese shtetërore. Edhe tek ne, çdo vit, çdo pompë e shitjes së naftës në pikat e karburantit paguan 14 mijë lekë për kontrollin e saktësisë së saj. Deri dy vjet më parë, këto para i kalonin Shtetit, i cili kryente, me inspektoratin përkatës, shërbimin e kontrollit. Taksa e kontrollit të këtyre pompave është 2 lekë për litër naftë dhe Shteti ynë mblidhte jo pak, por 5 milionë euro në vit. Mirëpo befas, qeveria vendosi t’ia kalojë këtë shërbim privatit. Disa media kanë raportuar se Ministria e Financave po planifikon ta dyfishojë pagesën për kontrollin e pompave në 28 mijë lekë. Me fjalë të tjera, privati koncesionar do të mund të dyfishojë fitimin e tij. Kompania private investon vetëm rreth 600 mije euro dhe nga koncesioni njëzetvjeçar, do të përfitojë minimalisht 100 milionë euro, nëse tarifat e kontrollit do të jenë të njëjta. Kontrolli i pompave të naftës realizohej deri dy vite më parë nga Inspektorati Shtetëror i Tregtisë dhe Industrisë, tashmë i kaluar në strukturën e vetme të quajtur Inspektorati Shtetëror i Mbikqyrjes së Tregut (ISHMT). Pas një oferte të pakërkuar të siguruar nga një kompani private, qeveria vendosi ta jepte për 20 vite me koncesion këtë shërbim. Kontrolli i Lartë i Shtetit, në datat 29.07.2021 deri më 22.10.2021. zhvilloi auditimin e performancës me objekt “Efektiviteti i masave të marra për mbrojtjen e konsumatorit nga abuzimet me peshën dhe matjet” ( https://panel.klsh.org.al/storage/phpFef4nA.pdf ), duke u ndalur pikërisht në koncesionin e dhënë nga qeveria për verifikimin dhe kontrollin e pompave të naftës dhe gazit. KLSH ka vënë re shumë mangësi serioze në këtë kontratë. Së pari, mungon një ekspert metrolog për të monitoruar zbatimin e kontratës. Së dyti, privatit i është dhënë e drejta për të gjobitur abuzuesit, duke hequr kompetenca nga institucionet dhe duke i lënë dorë të lirë koncesionarit për të gjobitur bizneset, pa kaluar më parë nën filtrat e laboratorëve shtetërorë. Së treti, në kontratën e koncesionit parashikohet se Shteti mban të gjitha rreziqet financiare, në rast se nuk realizohen të ardhurat, ndërsa privati vetëm rrezikun e investimit. Kompania fituese e koncesionit të pompave të naftës u zgjodh me procedurë të paligjshme, pasi kishte vetëm një ofertues. Tenderi u zhvillua në fshehtësi të plotë dhe si pasojë e ankesave, gjykata kërkoi modifikimin e kritereve të garës. Abuzim marramendës me koncesionin e pompave të naftës Gjetjet e audituesve të KLSH përfshinin: Përplasjet e kuadrit ligjor, ku ligji për metrologjinë dhe përfshirja e kontratës koncesionare nuk janë të ndara qartësisht Mënyra sesi është ndarë risku i kontratës Hapësirat e mundshme për konflikt interesi Kontrata nuk ka një metrolog, ndërkohë që raportet e monitorimit gjykohet se nuk kanë analizë të pavarur, por janë kopjim i raporteve të koncesionarit. Audituesit e KLSH shprehen se “ Përjashtimi që i bëhet institucionit publik në ushtrimin e plotë të funksionit të inspektimit të instrumenteve të verifikuara prej koncesionarit rrezikon t’i bëjë të pakontrollueshëm instrumentet matëse, përdoruesit e tyre dhe shërbimin e verifikimit metrologjik ”. Kjo është tërësisht e vërtetë sot në të gjitha pikat e karburanti, ku kontrolli i pompave është sporadik dhe nuk ofron cilësinë dhe garancinë e duhur. Nga ana tjetër, shërbimi i metrologjisë ligjore për verifikimin e shpërndarësve të karburantit dhe gazit të lëngshëm, është deleguar (nëpërmjet koncesionimit), pa ofruar siguri që autoriteti delegues të ketë kapacitete të mjaftueshme për të monitoruar dhe ka pasur një metodologji dhe manual mbi mënyrën e monitorimit. KLSH shprehet se “ Mungesa e ekspertëve metrologë në komisionin e monitorimit të zbatimit të kontratës koncesionare për shërbimin e verifikimit të shpërndarësve të karburantit dhe gazit të lëngshëm, nuk ofron siguri të arsyeshme mbi cilësinë e shërbimit të ofruar prej koncesionarit ”. Skandali: Vendosja e masave administrative i njihet koncesionarit! KLSH shprehet në auditimin e tij se vetëm institucionet shtetërore të nominuara inspektoriate, në bazë të ligjit kryejnë detyra inspektimi dhe ndërmarrin sanksione administrative. Audituesit nënvizojnë se sipas shkronjës “c” të pikës 3 në nenin 48, inspektorit të ISHMT, i është hequr e drejta e bllokimit të instrumentit matës (kur ky instrument verifikohet nga koncesionari). Kjo do të thotë se, të drejtën e bllokimit “pra marrjen e masës administrative” të instrumentit matës, ligji ia ka njohur koncesionarit/subjektit të autorizuar(?!), i cili më përpara ka kryer shërbimin e verifikimit të këtij instrumenti. KLSH nënvizon me forcë se “... koncesionari ka të drejtë vetëm verifikimin metrologjik të instrumentit, jo edhe marrjen e masave administrative. Në këto kushte, në gjykimin e grupit të auditimit, ligjvënësi nuk mund të jetë i sigurt, që koncesionari do të bllokojë një instrument, të cilin më përpara e ka verifikuar vetë ai ”. Ligji përshtatet me kontratën koncesionare! KLSH cilëson se; “ Përgjatë shqyrtimit të Ligjit nr. 126/2020 dhe paralelisht me të edhe të kontratës koncesionare, me qëllim krahasimin e tyre, rezultoi se nenet 14 dhe 21 të kësaj kontrate, kanë të bëjnë me marrjen e kompetencave inspektuese të Inspektoratit Shtetëror të Mbikqyrjes së Tregut dhe mbajtjen e një risku të lartë financiar nga Ministria e Financave dhe e Ekonomisë, ndërkohë që koncesionari ka mbajtur vetëm riskun e investimit”. Audituesit kanë gjetur se: Në nenin 14, pika 14.3, shkronja “a”: “Pas fillimit të kryerjes së shërbimit, Palët mund të bien dakort për rritjen e frekuencës së verifikimit të rregullt të instrumenteve matës, për një periudhë tranzitore, në rast se: Gjatë kryerjes së verifikimeve në terren rezulton se mbi 5% e totalit të instrumenteve matës të verifikuara rezultojnë me probleme. Në vijim të përcaktimit të mësipërm, sa i përket rritjes së frekuencës, rezultoi se, është parashikuar edhe në nenin 22 pika 1 në Ligjin nr.126/2020 “Për Metrologjinë”, ndërsa në ligjin e mëparshëm të metrologjisë nr.9875, datë 14.02.2008 nuk ka ekzistuar, duke përshtatur kështu ligjin nr.126/2020 “Për Metrologjinë” me kontratën koncesionare (?!). Në nenin 14, pika 14.6: “ Nëse në çdo kohë, pas datës efektive Koncesionari pëson një pakësim në të ardhurat e tij, sipas kësaj kontrate, për rrjedhojë të rënies së numrit të inspektimeve me mbi 5%, që vjen vetëm si pasojë e ndryshimeve ligjore, Koncesionari mund të njoftojë me shkrim Autoritetin Kontraktues dhe të propozojë shtesa/ ndryshime të kësaj kontrate, me qëllim që Koncesionari të vendoset në të njëjtën pozitë financiare siç do të kishte qenë nëse nuk do të kishte ndodhur ky pakësim në numrin e verifikimeve, si treguar në këtë paragraf ”; Audituesit theksojnë se nuk parashikohen në asnjë nen të kontratës koncesionare masat që duhet të marrë koncesionari, nëse nuk realizon të ardhurat e parashikuara për Buxhetin e Shtetit. Pra kontrata vetëm mbron koncesionarin, por asnjëherë interesat e Buxhetit të Shtetit! Hapësira për konflikt interesi KLSH thekson se koncesionarit i jepen të drejta të verifikimit si dhe inspektimit metrologjik, të cilat janë jashtë objektit të koncesionit, ku përcaktohet se: “Koncesionari kryen verifikimin fillestar, verifikimin pasardhës, verifikimin jashtë rradhe”. Për pasojë, kjo situatë mund të krijojë hapësira për konflikt interesi, duke ndikuar negativisht në transparencën, trajtimin e barabartë dhe jodiskriminues të subjekteve që tregtojnë karburantet, si dhe për rrjedhojë, uljen e cilësisë së shërbimit dhe pakësimin e mbrojtjes së konsumatorit. I njëjti subjekt që kryen shërbime metrologjike të verifikimit (në këtë rast koncesionari) nuk mund kurrsesi të ndërmarrë dhe saksione administrative, ndërkohë që nëpërmjet kontratës koncesionare, jemi kthyer në situatën e konfliktit të hapur të interesit. KLSH thekson me forcë se gjatë shqyrtimit të Ligjit nr. 126/2020 dhe paralelisht me të edhe të kontratës koncesionare, rezultoi se shoqërisë koncesionare i është dhënë e drejta e inspektimit dhe marrjes së masës administrative të bllokimit të instrumenteve matës, ndërkohë që ajo është shpallur fituese vetëm për ofrimin e shërbimit të verifikimit të instrumenteve matës, sepse funksionin e inspektimit metrologjik dhe marrjes së masës administrative e kryen Inspektorati Shtetëror i Mbikëqyrjes së Tregut. Përcaktimi i frekuencës së verifikimit metrologjik të pompave, në kushtet e mungesës së një metodologjie të saktë dhe shkencore për llogaritjen e riskut të instrumenteve matës, për saktësinë e tyre të matjes, bëhet shkak për arbitraritet dhe shkelje të konkurencës së lirë nga koncesionari, si dhe rritje të kostos së shërbimi të verifikimit të shpërndarësve të karburantit dhe gazit të lëngshëm. Ministria e Financave e dha me koncesion këtë shërbim gjoja për të përmirësuar mbrojtjen e konsumatorit, por gjetjet e KLSH mbi kontratën koncesionare zbulojnë se në fakt vetëm ka hequr kompetenca nga Shteti, duke ia dhënë privatit, ndërsa tregu mbetet totalisht i pamonitoruar.

Miliona euro në vit, gjithçka privatit, qeveria heq dorë nga kontrolli i naftës

Artikuj të ngjashëm Artikuj

S.O.S. Bujqësia! Si po dështon qeveria, hipur lesës së qeve!

“Tsunami” i çmimeve, protestat, çudia që zgjati vetëm 3 ditë

Kosovë-Shqipëri, tregti e penguar, investime të bllokuara

NAFTA vetëm “ngrihet”, nuk “ngrin”

PPP-të e kthyera në SHPP, “shkunden” xhepat e varfër të shqiptarëve

Tryeza e Vitit të Ri 2022

Artikujt më të lexuar

POLICËT e lënë rrugëve: Pa bukë, të pasiguruar e pa shtesë page jashtë orarit

Zengjinet e qeverisë

Ori Nebiaj për politikën dhe filizat e reja të dashurisë

Grinta prej Grifshe e Gridës

VALENTINA DUKA: Gabimi më i madh në jetë kur i thashë “PO” Lulzim Bashës

Rinia e një diktatori që s’e donte artin

“Non grata”? Tronditja amerikane për Shqipërinë

Kontaktet

Kategori

Mirëse u ktheve!

Hapni një llogari të re!

Merrni fjalëkalimin tuaj

Je i sigurt që dëshiron ta zhbllokosh këtë artikull?

Are you sure want to cancel subscription?

Miliona euro në vit, gjithçka privatit, qeveria heq dorë nga kontrolli i naftës

Mbështetni autorët dhe abonohuni në përmbajtje

Shkarko

Zblloko Artikullin

Artikuj të ngjashëm Artikuj

Artikujt më të lexuar

Kontaktet

Kategori

Mirëse u ktheve!

Hapni një llogari të re!

Merrni fjalëkalimin tuaj

Je i sigurt që dëshiron ta zhbllokosh këtë artikull?

Are you sure want to cancel subscription?