100 vjet! Si nisën udhëtimet e para me avion në Shqipëri

Esat Pashë Toptani mund të jetë shqiptari i parë që ka udhëtuar me një avion nga brenda Shqipërisë. Mediat e kohës në marsin e vitit 1914 shkruajnë se “Esati qëndroi në hava, 500 metra nalt për njëçerek sahati!” dhe ky besohet të jetë udhëtimi i parë. Por si nisi linja e parë ajrore në vend nga një kompani italiane? Avionet e parë mbanin diku te 3-4 pasagjerë, ndërsa aerodromi i parë shqiptar u inaugurua nga konti Çiano i Italisë, veç dy vite përpara pushtimit italian të Shqipërisë. Udhëtimet e para lidhnin Tiranën me Vlorën, Gjirokastrën, Kukësin e Peshkopinë dhe u desh gati 10 vjet që të tentohej që një avion të udhëtonte mes shteteve. Nga shtypi i kohës na vijnë raportime të jashtëzakonshme për kërkesën e shqiptarëve për të udhëtuar me avion. Sot ka një realitet krejt të ndryshëm me Aeroportin e Rinasit që pret e përcjellë miliona turistë. Por një shekull më parë, Shqipëria ishte vendi i fundit i Evropës që krijoi linjat e para të transportit ajror!

Në të shtunën e fundit të marsit 1914 një lajm i pazakontë shpallej në gazetën “Përlindja e Shqipënies” në numrin e saj të 16. Lajmi ishte i tillë: “Me rastin e vizitës që bëri Esad Pasha në lamën e luftërimit në Ëinner Neustad, Esadi ka hipur në aeroplan dhe ka ndënj në hava lart në 500 metra nalt për një çerek sahati”.