Me përkufizim, sondazhet s’janë instrumente precise

Këto javë priten të publikohen disa sondazhe rreth zgjedhjeve të pjesshme të 6 marsit. Si zakonisht, pritet të bëhen shumë komente e citime të rezultateve të këtyre sondazheve. Dhe si zakonisht, në komentet e citimet, me gjasa, do të harrohet një detaj shumë i rëndësishëm i sondazheve, marzhi i gabimit statistikor të tyre. Duke harruar kështu se, me përkufizim, sondazhet s’janë instrumente precise, çdo sondazh ka një marzh të gabimit statistikor. Kur diskutohet në media apo nëpër kafene se, bazuar në filan sondazh, kandidati fistek ka sot X% të votave, rrallë përmendet që marzhi i gabimt statistikor të kësaj përqindjeje është plus/minus Y%. Dhe jo në pak raste, diferenca mes kandidatit fistek dhe konkurentit të tij mund të jetë brenda intervalit të gabimit statistikor, pra nuk mund të thuhet me siguri se cili është realisht në epërsi ndaj tjetrit… Por përse sondazhet kanë marzh gabimi statistikor? Përgjigjia mund të gjehet tek Ligji i Numrave të Mëdhenj, nga më të rëndësishmit e teorisë së probabilitetit. Dikush mund të hedhë 100 monedha të njëjta e t’i bien 44% kokë, ose (në ekstremin tjetër) 56% kokë. Po ta përsërisë ky dikush këtë eksperiment me 1 mijë monedha, intervali i rënies kokë pothuaj me siguri do të jetë nga 47% deri në 53%; goxha më afër probabilitetit real 50%. Ndërsa po të hedhë 100 mijë monedha, intervali i rënies kokë do të jetë shumë, shumë më i ngushtë: 49.9% deri në 50.1%. Me fjalë të tjera (duke u kthyer tek sondazhet), sa më shumë të anketuar të rastësishëm të përfshihen në kampionin statistikor të një sondazhi, aq më shumë i afrohemi përqindjes reale të përkrahjes ndaj një kandidati. Por kostoja e anketimit të 100 mijë qytetarëve të rastësishm është tejet e lartë. Prandaj sondazhistët mjaftohen me kampione relativisht të vogla, që zakonisht prodhojnë marzhe gabimi statistikore plus/minus 3%. Dhe kur përqindjet e dy kandidatëve kanë një diferencë që përfshihet brenda intervalit të gabimit statistikor të sondazhit, thjesht mund të thuhet se ata janë statistikisht rrotë-më-rrotë. Sepse mund të qëllojë që në një garë dyshe, një sondazhisti t’i rezultojë kandidati filan me 47% (me marzh gabimi +/- 3%) dhe kandidati fistek me 53% (me marzh gabimi +/- 3%), ndërsa një sondazhisti tjetër (në të njëtën kohë e me të njëjtën metodologji) mund t’i rezultojë bash e anasjellta. Në një rast të tillë, as njëri e as tjetri s’janë gabim. Si në rastin e hedhjes së 1000 monedhave, dy kandidatët thjesht mund të jenë në një garë të barabartë 50% me 50%… Po përse atëherë vlen të bëhen sondazhe parazgjedhore? Në qoftë se në një garë dyshe, kandidati filan rezulton me 55% (me marzh gabimi +/- 3%) dhe kandidati fistek rezulton me 45% (me marzh gabimi +/- 3%), mund të thuhet me siguri statistikore se filani ka epërsi ndaj fistekut. Në rastin më të keq për filanin, ai ka përkrahje 52% (55% minus 3%), ndërsa konkurenti vetëm 48%. E pazakontë/ Basha nuk prezanton asnjë kandidat Nuk ndodh shpesh që kryetari i partisë në opozitë, të mos prezantojë vetë kandidatët për kryetar bashkie, qoftë edhe në zgjedhje të pjesshme vendore. Çdo sfidë elektorale meriton të vlerësohet, mbi të mund të ndërtohet një fabul dhe mesazh. Por për këtë garë elektorale të 6 marsit, është vënë re që Lulzim Basha, nuk ka prezantuar asnjërin prej pretendetëve të tij, për Shkodrën, Durrësin, Lushnjën, Rrogozhinën, Vorën dhe Dibrën. Si rregull, kreu i partisë, i shton pikë kandidatit kur shfaqet atje, e prezanton, promovon dhe fton qytetarët ta votojnë. Kjo nuk ka ndodhur me Bashën. Ideja që krijohet është se ndoshta ai pret rezultat jo të mirë, pas krisjes që ka ndodhur mes demokratëve, dhe kërkon që 6 marsi të duket si një ngjarje jo e rëndësishme. Me profil të ulët. Mirëpo, ndryshe ka ndodhur më parë. Mjafton të kujtojmë zgjedhjet e parakohshme vendore të Dibrës në vitin 2016, në një bashki vetëm, kur Basha u instalua në Peshkopi me gjithë stafin e tij për një muaj me radhë. Ç’ka do të thotë se qoftë edhe një njësi e vogël elektorale vlen politikisht në çdo kohë. Kësaj radhe, kemi vëmë re se kandidatët e PD zyrtare janë paraqitur në publik nga nënkryetarët dhe Sekretari i Përgjithshëm. A është kjo një shenjë e një disfate të pritshme për Bashën? Nuk dihet se si mund të shkojnë gjërat në kohën e mbetur, por deri më tani, siç tregon edhe sondazhi i Newsbomb, shifrat flasin më mirë për liderin historik, dhe lëvizjen e tij.

Me përkufizim, sondazhet s’janë instrumente precise

Eduard Zaloshnja

Artikuj të ngjashëm Artikuj

Revolucioni i ftohtë i shkurtit

Gratë që tradhëtuan “Rilindjen”

Quo Vadis PD

SONDAZHI/ Si ndahen votat për Tiranën e Shqipërinë

Beteja e Tiranës, kush do sfidojë Veliajn dhe pushtetin?

Dosje dhe intriga/ A po luhet për shefin e Opozitës

Artikujt më të lexuar

SONDAZHI/ Si ndahen votat për Tiranën e Shqipërinë

Gjergj Luca, kryeoligarku i Shkrimsit, rebeli që grisi diplomën për t’u bërë biznesmen

“Gardhet” politike të Artan Lames

JETA E NATËS NË VITET ’90, NGA DISKO ALBANIA DHE MARIKAJ TE BUZUKËT E PARTYT RAVE

TESS – Shkolla e bukurisë në një shkallë tjetër, profesori ndërkombëtar në auditorin shqiptar

David Kostelancik, ambasadori i ri amerikan që do “drejtojë” Shqipërinë

Pasuria e Ahmet Zogut

Kontaktet

Kategori

Mirëse u ktheve!

Hapni një llogari të re!

Merrni fjalëkalimin tuaj

Je i sigurt që dëshiron ta zhbllokosh këtë artikull?

Are you sure want to cancel subscription?

Me përkufizim, sondazhet s’janë instrumente precise

Eduard Zaloshnja

Mbështetni autorët dhe abonohuni në përmbajtje

Shkarko

Zblloko Artikullin

Artikuj të ngjashëm Artikuj

Artikujt më të lexuar

Kontaktet

Kategori

Mirëse u ktheve!

Hapni një llogari të re!

Merrni fjalëkalimin tuaj

Je i sigurt që dëshiron ta zhbllokosh këtë artikull?

Are you sure want to cancel subscription?