Fushatë “pa ethe”, Minxhozi, Çani, Abilekaj e Rakipi skanojnë zgjedhjet

A ka një garë reale mes Veliajt dhe Këlliçit në Tiranë? Sa ndikon në këto zgjedhje fakti që opozita bojkotoi votimet e 2019 dhe është e përçarë? A është Rama një lider i lindur “me këmishë”, nisur dhe nga zhvillimet e trazuara në rajon? Analisët e medias shqiptarë, në disa çështje bien dakord, për të tjerat kanë pozicione totalisht të ndryshme. Lexoni komentet e tyre... Shqipëria ka hyrë zyrtarisht në ethet e fushatës për zgjedhjet vendore të 14 Majit. Partitë politike janë futur në garë me kandidatët e tyre dhe kërkojnë votat e qytetarëve në 61 bashkitë e vendit. Partia Socialiste ka pushtetin në pothuajse të gjitha bashkitë, ndërsa disa prej kandidatëve të saj rikandidojnë për herë të dytë e për herë të tretë, që nga ndarja e re administrative-territoriale e 2015. Më ndryshe paraqitet situata në kampin opozitar dhe pikërisht këtu qëndrojnë dhe specifikat e veçanta të këtyre zgjedhjeve. Partia Demokratike ka hyrë zyrtarisht e ndarë, me kandidatët e Berishës që janë "strehuar" në koalicion me Ilir Metën dhe ata të Enkelejd Alibeajt, i cili është dhe mbajtësi zyrtar i vulës së PD, por që nuk arriti të nxirrte dot kandidatë as për gjysmën e bashkive. Madje, edhe ata që ai ka zgjedhur, të paktën tetë janë tërhequr për "arsye familjare" dhe me pretendimin se nuk duan ti shërbejnë më tej përçarjes. Partia e Lirisë e Ilir Metës garon me një pozicion jonatyral, një parti e majtë por në koalicion me të djathtën e përfaqësuar nga Sali Berisha, tek-tuk me ndonjë kandidat të sajin për bashki, por me lista të plota kandidatësh për këshillat bashkiakë. Me Ilir Metën si kryetar dhe një emër të ri, Partia e Lirisë synon të fuqizohet, përsëri pas një periudhe të gjatë "në firo". Tirana është padyshim bashkia që rezervon një garë të ethshme në vendoret e 14 Majit. Zyrtarisht janë gjashtë kandidatë, por gara reale pritet të zhvillohet vetëm mes dy prej tyre, Erion Veliajt nga Partia Socialiste dhe Belind Këlliçit nga koalicioni "Bashkë Fitojmë", i Berishës dhe Metës. Dy politikanë të rinj, njëri që kërkon ta marrë kryeqytetin për një mandat të tretë, e tjetri që braktisi karrigen e deputetit dhe vjen si risi në këto zgjedhje. Neësbomb.al ka marrë opinionet e katër analistëve të njohur të zhvillimeve politike në vend, Skënder Minxhozi, Ylli Rakipi, Arjan Çani dhe Enton Abilekaj. Ata mendojnë se Tirana do të ofrojë një garë të fortë, jo më shumë për kandidatët, sesa për dozën e lartë të politizimit nga Berisha, Meta dhe Rama. - Tirana rezervon një garë të ethshme në 14 Maj, Erion Veliaj përballë Belind Këlliçit! Dy kandidatë me programe e platforma të ndryshme, a kanë ngjashmëri, po elementë rinor? Do kenë ndikim Rama e Berisha? Skënder Minxhozi: Gjykoj se mes dy kandidatëve ka pak garë, në sensin që Veliaj ka një karrierë dhe një bilanc politik më të gjerë dhe më të njohur sesa Këlliçi, i cili si politikan i ri nuk ka një CV me të cilën mund të sfidojë kundërshtarin e tij. Sa i përket ndikimit të Berishës dhe Ramës, mendoj se kemi të bëjmë me një fushatë zgjedhjesh lokale mjaft specifike. Dihet se zgjedhjet vendore ndryshojnë nga ato politiket, por kësaj radhe po shoh një dozë të lartë politizimi të garave e kjo për disa arsye: Berisha ka një problem me amerikanët dhe një krizë të brendshëm në parti, Meta kërkon identitet dhe vota pas lënies së postit të presidentit, kurse Rama kërkon të ruajë kuotën e dominimit në mes të mandatit të tretë. Për këto arsye do të shohim një fushatë me theks politik por që kryeministri po kërkon ta mbajë në tone të ulura për arsye të kuptueshme. Arjan Çani: Gara pritet të jetë e fortë. Veliaj hyn me disa avantazhe: Mbështetjen dhe pushtetin politik e financiar që i siguron partia e tij, përvoja e dy mandateve dhe propaganda e shfrenuar me të cilën ka krijuar dhe krijon realitete paralele… Ndërsa Këlliçi hyn me avantazhe me të pakta në garë: Është 10 vjet më i ri se Veliaj, është i papërlyer me afera, ka një shkollim më të plotë në USA. Kjo votë ka një kontekst totalisht politik kështu që imazhi Berishës e shoqëron Këlliçin. Në një situatë normale sikur ta supozonim këtë garë në Greqi, Kosovë, Mal të Zi apo Maqedoninë e Veriut, Këlliçi do ta fitonte patjetër. Por në Shqipëri kjo është shumë e vështirë të ndodhë, për 1,000 e 1 arsye që dihen tashmë nga publiku i gjerë… Enton Abilekaj: Ngjashmëritë në konceptimin e fushatës janë të parëndësishme. Ngjashmëria më shqetësuese është sjellja ndaj shkatërrimit të Tiranës. Nëse Erion Veliaj është zbatuesi i një politike shkatërrimtare për qytetin, Belind Këlliçi nuk është akoma denoncuesi. Tirana është një qytet që po bëhet çdo ditë më i pajetueshëm, ndërtimet pa asnjë kriter njerëzor e kanë shndërruar në një xhungël betoni ku askush nuk mund të realizojë asnjë interes përveç kafes dhe gjumit. Rreth 8 milionë m2 ndërtim janë në funksion të pastrimit të parave të pista, jo të nevojës për strehim, sepse ata që kanë nevoje për strehim as mund tu afrohen shtëpive të reja. Ky shkatërrim në funksion të pastrimit të parave, nuk mund të mos jetë pika e parë e axhendës së një kandidati alternativ. Belind Këlliçi deri tani nuk ka mbajtur një qëndrim të fortë kundër shkatërrimit të qytetit, duke lënë të kuptohet se është i ngjashëm me Veliajn. Kjo është shumë shqetësuese. Ylli Rakipi: Tirana nuk rezervon një garë të ethshme siç thoni ju, por një garë shumë formale dhe të rëndomtë. Gara është formale, sepse pak a shumë të gjithë e dimë rezultatin. A ka ngjashmëri Erion Veliaj me Belind Këlliçin? Ne fakt, kanë shumë ngjashmëri dhe shumë dallim. Kanë një ngjashmëri të madhe, sepse Këlliçi digjet nga dëshira për të bërë ato gjëra që bën Veliaj, por nuk i realizon dot, sepse nuk ka pushtetin qëndror. Një tjetër ngjashmëri e madhe e tyre, është që mund të mashtrojnë në të njëjtën kohë të gjithë lëmshin tokësor dhe të mos kenë fare turp. Përshembull Erion Veliaj, pasi ka mbjellë të gjithë Tiranën me beton dhe me kulla, del në fushatë të gjelbër dhe mbjell 61 pemë. Ndërkohë, Belind Këlliçi po premton transport publik falas dhe njëkohësisht ulje taksash, gjëra në përgjithësi të pandodhshme në botën e sotme. Kriza e PD dhe vota e popullit Që nga ndarja e re territoriale, zgjedhjet e 14 Majit janë të treta në radhë, ku garohet për sistemin e ri me 61 bashki, por të dytat për Partinë Demokratike dhe opozitën në tërësi. Në zgjedhjet e 2019, ajo refuzoi të merrte pjesë, për shkak të përplasjeve me mazhorancën socialiste. - Këto janë zgjedhjet e dyta lokale për PD dhe opozitën, pas ndarjes së re territoriale, mendoni se do të jetë vërtet populli ai që do të vendosë? Skënder Minxhozi: Në çdo zgjedhje hyhet me premisën që do të jetë populli ai që do të vendosë, ndryshe s’do kishim nevojë për zgjedhje. Mungesa e opozitës gjatë procesit të formësimit të reformës territoriale në 2014-2015 si dhe braktisja e zgjedhjeve lokale të vitit 2019 e kanë vënë opozitën në një pozitë të vështirë për të cilën ajo vazhdon të paguajë. Kjo rrethanë i bën sfiduese zgjedhjet e 14 majit për pakicën, megjithatë e sigurt është që në fund të votimit PD do të ketë shumë tepër bashki se deri më sot. Arjan Çani: Populli votues në Shqipëri vendos në masën 90 përqind. Pushtetit i mjafton marifeti i 10 përqindëshit për të ndryshuar rezultatin. Dhe kjo po ndodh. Dita e votimit do të jetë një ditë shumë e qetë dhe e bukur në Tiranë. Inxhinjerimi i votës (kupto devijimi) po ndodh në këto çaste. Shpresoj që këtë inxhinjerim të mos e përdorë vetëm njëra palë. Ndonëse avantazhin e ka gjithmonë pala që ka super pushtetin. Enton Abilekaj: Zgjedhjet e para pas ndarjes territoriale janë ato të 2015. Këto janë të tretat në radhë por të dytat realisht, pasi opozita bojkotoi 2019. Në një sistem politiko-ekonomik tipik për një demokraci joliberale, që mund të quhet sistem hibrid mes demokracisë dhe autokracisë, vullneti i popullit reflektohet vetëm kur është në favor të pushtetit. Domethënë zgjedhjet bëhen, mirazhi i fitores së opozitës krijohet për shkak të hapësirave që fushata elektorale u jep të pakënaqurve nga qeveria, por në fund rezultati është i paracaktuar; një fitore bindëse dhe jo e thellë, një ndërhyrje kirurgjikale për të dhëne idenë e konkurrencës së ndershme. Brenda këtij sistemi rezultatet janë të paravendosur. Opozita, edhe këtë herë ka vendosur t’i besojë sistemit dhe të hyjë në ingranazhet e tij, me shpresën e pakuptimtë se sistemi i Edi Ramës do nxjerrë te humbur Edi Ramën. Pastaj pas zgjedhjeve, do përsëritet e njëjta histori... Gjithsesi le të shijojmë garën. Ylli Rakipi: Në këto zgjedhje nuk vendoset asgjë nga ndarja territoriale. Problemi kryesor i tyre është i një natyre politike. Asnjëherë në Shqipëri nuk ka patur zgjedhje të vërteta lokale, ato kanë qenë me ngarkesë politike. Asnjëherë nuk shihen problemet e qytetarëve dhe nuk krahasojmë programet e kandidatëve. Në këto zgjedhje, situata është edhe më e keqe. Kandidatët nuk ballafaqohen me njëri tjetrin, madje disa prej tyre as me median. Kjo ndodh sepse nuk kanë as projekte dhe as ide. Rama si lider i “lindur me këmishë” Duke marrë parasysh zhvillimet në Ballkanin Perëndimor dhe kthimin e Tiranës si një qendër e rëndësishme e ngjarjeve evropiane, ne i pyetëm ata nëse Edi Rama është projektuar nga udhëheqësit e këtyre shteteve si një lider rajonal. - A ka lindur Edi Rama "me këmishë"? Serbia dhe Kosova janë ende pa një marrëveshje finale, Mali i Zi sapo doli nga zgjedhjet presidenciale dhe në Maqedoninë e Veriu situata nuk është shumë optimiste. Sytë e evropianëve janë te Shqipëria dhe Edi Rama si lider rajonal. Skënder Minxhozi: Besoj se brenda kësaj pyetjeje ngrihen disa çështje. Rreth “këmishës” së Edi Ramës përgjigja është “pa dyshim po”, pasi atij i ka takuar të ketë përballë një kundërshtar që ka hyrë në një cikël krize të thellë prej nga s’po del dot. Në rrafshin rajonal Rama ka ditur gjithashtu të formojë një emër dhe një reputacion prej politikani aktiv dhe pa paragjykime. Në një vështrim të përgjithshëm ai është sot një ndër liderët politikë më të spikatur të rajonit tonë, por nuk besoj se është violinë e parë në Ballkanin Perëndimor. Janë të tjera kritere ato që përcaktojnë të qenit lider rajonal, e këtu futet më së pari pesha e shtetit që ti përfaqëson. Gjithsesi Rama është imponuar në skakierën ballkanike në vitet e fundit si njëri ndër zërat më autoritarë. Arjan Çani: Kjo nuk është një pyetje për mua pasi unë nuk jam fare specialist i gjeopolitikës rajonale apo më gjerë. Por mesa po lexojmë prej vitesh tashmë, Ramsi dhe Vuçiç janë instaluar për gjatë në pushtet dhe kontrollojnë popujt e tyre herë me dorë të fortë e herë me dinakëri. Por pse jo dhe me aftësitë e tyre personale. Një gjë është e sigurt: Ne kancelaritë europiane por dhe në Ëashington, vende si Shqipëria (dhe këtë mos prisni që këto kancelari ta deklarojnë publikisht) preferohen liderë të fortë. Kancelaritë e mëdha nuk kanë as kohë, as nerva të negociojnë me liderë demokratë sepse iu kushton shumë. Ndaj preferojnë të mbarojnë punët e tyre shpejt e shpejt me njerëz të fortë. Këtë që sapo thashë me lart, ta thonë vetë ata por në Off (duke ngrënë krudo). S’po bej shaka. Enton Abilekaj: Nuk besoj se Rama shihet si lider rajonal. Mendoj që shqiptarët shihen si faktor i rëndësishëm rajonal dhe si rrjedhim edhe stabiliteti në hapësirën shqiptare. Veçanërisht tani që Kosova pret të finalizojë marrëveshjen për normalizimin e marrëdhënieve me Serbinë. Kjo nuk e bën Ramën faktor të pazëvendësueshëm. Sigurisht partneriteti i ngushtë me Vuçiç ka krijuar idenë e një binomi garantues të stabilitetit dhe dialogut mes shqiptarëve dhe serbëve, por kjo është edhe për meritë të opozitës, që, për të sulmuar Ramën, ka krijuar idenë se nuk do pranojë kurrë dialog me Vuçiç dhe do të konfliktualizojë marrëdhëniet me Serbinë, duke rikrijuar llogoret mes shqiptarëve dhe serbëve. E dyta është që nuk janë ndërkombëtarët ata që vendosin se kush do jetë Kryeministër në një vend, qoftë edhe në Shqipërinë e vogël dhe të varfër. Nëse opozita do të ishte e fortë, do të kishte kredon morale në publik, do arrinte të krijonte një frymë që do ta rrëzonte qeverinë, brenda apo edhe jashtë sistemit. Po të heqësh këta 2 faktorë, Rama vërtet ka lindur me këmishë. Ylli Rakipi: Ju e paskeni caktuar Edi Ramën si lider botëror dhe unë nuk kam asnjë koment. Më bëhet qejfi shumë, që arritëm edhe ne t’i japim botës një lider me përmasa të tilla, që po çudit Evropën mbarë.

Fushatë “pa ethe”, Minxhozi, Çani, Abilekaj e Rakipi skanojnë zgjedhjet

Nga Ilir Xhafaj

Artikuj të ngjashëm Artikuj

51 ministrat që Edi Rama u bëri NDERIN E JETËS

“Kurbanët” e telhajos së Kryeministrit sipas analistëve

Dorëzimi i butë i vulës

3 palë sy që komentojnë Veliajn: Kur të “shfronësojnë” bashkëpunëtorët

“3-B” shpk, firma që mori peng Opozitën

Flutura Açka: NJË GRUP DERBEDERËSH, S’MUND TË DJEGIN PD-në

Artikujt më të lexuar

Gjergj Luca, kryeoligarku i Shkrimsit, rebeli që grisi diplomën për t’u bërë biznesmen

Inva Mula: Unë sopranoja e parë shqiptare në skenat evropiane

Bjeshkët që marrosën turistët: Nga më e bukura Zoj, tek Xhubleta

102 kontejnerët me ngarkesën e errët të maskuar nën hijen e portit

JETA E NATËS NË VITET ’90, NGA DISKO ALBANIA DHE MARIKAJ TE BUZUKËT E PARTYT RAVE

PORTO PALERMO, Ferri i të internuarve në Kalanë e bukur të Vasiliqisë

51 ministrat që Edi Rama u bëri NDERIN E JETËS

Kontaktet

Kategori

Mirëse u ktheve!

Hapni një llogari të re!

Merrni fjalëkalimin tuaj

Je i sigurt që dëshiron ta zhbllokosh këtë artikull?

Are you sure want to cancel subscription?

Fushatë “pa ethe”, Minxhozi, Çani, Abilekaj e Rakipi skanojnë zgjedhjet

Nga Ilir Xhafaj

Mbështetni autorët dhe abonohuni në përmbajtje

Shkarko

Zblloko Artikullin

Artikuj të ngjashëm Artikuj

Artikujt më të lexuar

Kontaktet

Kategori

Mirëse u ktheve!

Hapni një llogari të re!

Merrni fjalëkalimin tuaj

Je i sigurt që dëshiron ta zhbllokosh këtë artikull?

Are you sure want to cancel subscription?