Kur udhëton rrugicave të Pogradecit dhe buzë liqerit, të endet në mendje dhe të del prej shpirti fuqia e vargut lasgushian të rimuar aq bukur, apo edhe magjia e fjalës kuteliane që siç ka shkruar Martin Camaj për prozatorin e shkëlqyer që pat jo vetëm dy emra, por edhe dy jetë ende të pazbuluara nën hijen e tij. Pastaj qytetin e vjetër e zbërthen me mbi 8000 skica, vizatime e piktura të Taso Kostandinit që ka çelur këtë sezon të tretën ekspozitë në qytet dhe udhëton mes zbulimeve mbresëlënëse të antikitetit nga Kalaja e qytetit tek mozaikët e jashtëzakonshëm të Linit. E në gjithë këtë udhëtim nuk mund të shmanget kulinaria, përpos aktiviteteve kulturore të çdo jave. Në 2 – 4 gusht, peshkatarët e gjithë vendit mblidhen aty për t’i dhënë gjallëri qytetit, e për të ngritur në pidestal dy peshqit më të famshëm të liqenit, Belushkën e Koranin. Asgjë nuk do të ishte siç duket nëse Bashkia me vëmendjen e veçantë të kryebashkiakut Xhakolli, nuk do të ishin “dorëshpuar” në financime, jo vetëm për të mbështetur gjithë këto aktivitete, por të “shqyer” çdo derë ministrie për të marrë më shumë financime për të pasur një qytet siç e duam të gjithë: plot oksigjen e jetë, dhe me çmime e qetësi që nuk ka të dytë në Shqipëri…
Pogradeci, sipas Lasgush Poradecit, është “qytet ëndërr”. Sot për sot është i vetmi qytet shqiptar me sezon gati gjithvjetor turistik. Turistët vendas dhe të huaj e preferojnë dhe popullojnë në çdo stine. Ata tërhiqen nga klima e qëndrueshme dhe e kombinuar kontinentale dhe mesdhetare, nga stili i jetesës tërrësisht i lirë, nga ujërat e kristalta të “liqerit të kaltër”, antikiteti, kultura e lashtë, poetika lasgushiane dhe naracioni mitrushian. Pogradeci, është qyteti i ëndrrës, i liqenit, i malit, kulturës, traditës, i mollëve, i rrushit perla, i luleve, i verës, i peshqve të rrallë koranit dhe belushkës, qyteti i mikpritjes, por mbi të gjitha, qyteti i artit dhe poezisë. Jo më kot këtij qyteti i kënduar dy legjenda të letërsisë shqipe, Lasgushi dhe Mitrushi.
Llazar Gushua, i njohur me emrin apo pseudonimin letrar si Lasgush Poradeci, mund të cilësohet si poeti më i famshëmi botës letrare shqiptare. Këtu për pogradecarët është thjesht një ikonë. Ai jetoi këtu dhe shkroi këtu poezi, esse dhe përmbledhje tregimesh. Veprat e tij janë botuar në disa gjuhë të huaja. Poezia e tij është e pakrahasueshme me poetë të tjerë shqiptarë, apo të huaj, sepse ai është cilësuar poeti dhe liriku i lartësive dhe thellësive. Llazar Gushua, është Lasgush dhe mbetet Lasgush.
Por në fakt Pogradeci ka dy penat e tij të shquara, Lasgushin dhe Mitrushin. Të dy shpesh e gjetën veten në kundërshtim me regjimin komunist njëpartiak të ish-diktatorit Enver Hoxha, regjim i cili sundoi vendin nga viti 1946 deri në vdekjen e tij në 1990, dhe që i shikonte ata si armiq të regjimit.
Mbështetni autorët dhe abonohuni në përmbajtje
Këto artikuj janë premium. Zhbllokoji për të lexuar të gjithë artikullin.