Hymni Kombëtar, Mijëra franga ARI me konkurs, 25 vjet debat për ta ndryshuar

Kemi 110 vjet pavarësi që këndojmë të njëjtin hymn kombëtar. Dhe po kaq vite që debatojmë mes vetit nëse ky hymn është yni apo jo. Në vitet e para të pavarësisë, debatet dhe diskutimet kanë qenë gjithmonë për ta ndryshuar. Një shekull më vonë, një gjë e tillë nuk përmendet më, por sërish, jehona për të nuk mbaron I pari që mori iniciativën të krijonte një hymn kombëtar të Flamurit, ishte At Gjergj Fishta. Kishte një rrethanë të veçantë pse Fishta donte të kishte një hymn për Flamurin e Kombin. Në 14 maj 1913, malazezët kishin hyrë në Shkodër pas 7 muaj përpjekjesh. Fuqitë e mëdha i detyruan të largoheshin dhe ata ikën, por Flamuri Kombëtar nuk ishte ngritur në qytet. At Gjergj Fishta nuk pajtohej dot me këtë realitet dhe padrejtësi të madhe ndaj Kombit. Ky ishte dhe çasti i tij më i guximshëm. Këshillohet me disa patriotë të tjerë për të ngritur Flamurin Shqiptar dhe bashkë me të u kishte mësuar fëmijëve të shkollës franceskane hymin. Në 12 qershor 1914, ndërsa flamuri valëvitej në faltoren franceskane të Gjuhadolit në Shkodër, fëmijët, sikurse ishin porositur më parë, shpërndaheshin grupe-grupe në rrugët e qytetit dhe këndonin hymnin e shkruar nga At Gjergj Fishta. HIMNI I FLAMURIT KOMBTÁR i At Gjergj Fishtës Porsi fleta e Êjllit t’ Zotit Po rreh Flamuri i Shqypnís E thrret t’bijt e Kastrijotit Me u mbledhë tok nder çetë t’ushtrís. Bini, Toskë, ju, bini Gegë! Si dy rrfé, qi shkojn tue djegë! A ngadhnyesë a t’gjith deshmorë! Trima, mbrendë! Me dorë! Me dorë! Për mbas Flamurit t’vet Shqyptari, Kúr rrokë armët per t’drejta t’veta, Atje lufta ndezet zhari, Atje anmiku vêhet m’t’leta. Bini, Toskë! etj. Mbi njatë Flamur Perendija Me dorë t’vet Ai e ka shkrue: “Për Shqyptarë do t’jét Shqypnija: Kush u a prekë, ai kjoftë mallkue!” Bini, Toskë! etj. Shka? a thue ‘i mend se atë tokë t’ bekueme, Qi vetë Zoti na ka dhânun, Sod me e shkelë kamba e poshtnueme E nji t’huej’t na kem’ m’ia lânun? Bini, Toskë! etj. Ah; jo, kurr. Njiqind herë para Kem’ me u shkrî me grá, me fmi! Kem’ me mbetë kortar nder ara, Se me shkelë lâmë t’ huej’n n’ Shqypní. Bini, Toskë! etj. M’kambë, Sokola të Shqypnís! Flamri i ynë, qe, n’ajr po shtiellet Si pol veshet t’Perendís, Kah na bân hije prej qiellet. Bini, Toskë! etj. Mâ mirë dekë me u shue nen hije T’Flamrit t’onë në fushë t’mejdanit, Se me rrnue nji jetë robnije Për nen sukuj t’huejë t’Balkanit. Bini, Toskë! etj. Armët e besën na i njeh bota; Trima n’ zâ kem’ pasun t’ Parët, Luften né na e msoj Kastrjota: Kê, theu, frigë, do t’ kén Shqyptarët? Bini, Toskë! etj. Urra! djelm, eh ’u dhashtë e mbara! Sod a kurr, me dekë p’r Atdhé! Flamri i ynë, qe, u nis përpara: Ndihmo, Zot, për Atme e Fé! Bini, Toskë! etj. Rrugëtimi i Hymnit Kombëtar Më 1907 , kolonia shqiptare e Bukureshtit, krijoi një kor për të dhënë koncerte. Ata atdhetarë mbanin në këmbë zjarrin e aktivitetit të propagandës me këngë patriotike. Aty u bisedua fillimisht për krijimin e një Hymni Kombëtar. U adaptua melodia e hymnit kombëtar rumun “Peal Nostru Steag” (Rreth flamurit të përbashkuar) dhe fjalët u përkthyen në çast nga vjershëtori, Asdreni. Më 1909 , Hil Mosi, figurë e rëndësishme e publicistikës dhe politikës qëndroi disa kohë në Bukuresht ku mori notat e këtij hymni dhe i solli në Korçë. Aty, hymni filloi të këndohej nga kori “Lira” dhe patriotë të kohës Më 1912 , kur delegacioni për ngritjen e flamurit u nis nga Bukureshti për në Atdhe (siç dihet disa nga anëtarët e këtij delegacioni ishin anëtar të kolonisë shqiptare të Bukureshtit), u përcoll në shenjë nderimi në rrugët kryesore të Bukureshtit deri në stacion prej patriotëve të kolonisë në shoqërinë e këtij hymni. Hymni “Rreth flamurit’ u këndua në Vlorë në çastin e ngritjes së flamurit dhe që atë ditë u përhap anembanë në Shqipërinë e lirë. Do të duheshin plot 10 vite që Qeveria, me propozim të Ministrisë së Punëve të Brendshme të hapte konkursin kombëtar për Hymnin shqiptar, edhe pse kënga “Rreth flamurit të përbashkuar” këndohej gjithandej në vend. Me vendimin nr 7381, të 21 majit 1922, u caktua një shumë prej 4000 frangash ari, nga të cilat, 1000 franga ari për vjershëtorin, dhe 3000 të tjera për kompozitorin. Për zbatimin e këtij vendimi ngarkohej ministria e Arsimit që do të nxirrte edhe paratë nga buxheti i vet. Vendimi i Këshillit të Ministrave mban datën 12.6.1922, nr.523. 13 ditë pas vendimit, Rexhep Mitrovica, ministër i Arsimit shpalli konkursin. Vjershëtorët do të sillnin propozimet e tyre deri ë 30 nëntor të po atij viti, dhe Hymni duhej paraqitur i shtypur në makinë shkrimi dhe jo me dorë, sipas kritereve të konkursit. E veçanta e kërkesave është se vjershëtori do ta sillte propozimin me një pseudonim, jo e emër e mbiemër të vet. Zarfat me propozime do të hapeshin në 1 dhjetor 1922, përpara një komisioni që kishte caktuar ministria e Arsimit. Ky komision, kishte kohë deri në fund të dhjetorit të dilte me një vendim. Emrat e komisionit, ishin dijetarë e atdhetarë të mëdhenj të kohës: At Gjergj Fishta, Mehdi Frashëri, Fan Noli, Mit’hat Frashëri e Luigj Gurakuqi. “Si u kënduen me vërejtje të gjitha hartimet, dhjetë prej tyre u skartuen mbasi nuk i përgjigjeshin qëllimit të konkursit. Dy vjershat e tjetra, ndonëse kanë një vlerë poetike, prapë nuk u gjetën se bajnë për Himn Kombëtar. Me gjithë këtë, Komisioni porosit Ministrinë e Arsimit që këto dy vjersha, e para e Z. Ernest Koliqi dhe e dyta e Z. Kristo Floqi, të botohen ndë nji rivistë shqipe për inkurajim t’auktorëve të tyne ”, ishte vendimi i komisionit. Siç tashmë bëhet e qartë, asnjë prej propozimeve nuk ngjiti në popull e nuk inkurajoi ndokënd të këndonte një tjetër Hymn ndryshe nga ai që ishte kënduar në Vlorë, atë ditë të shpalljes së Pavarësisë. “Të ndryshojë Hymni” Kishin kaluar 25 vite nga pavarësia e 1912, dhe në 1937, do të kryheshin festimet e vitit jubilar. Mbreti Zog, që ishte në krye të shtetit, krijoi Komisionin e posaçëm për kremtimet. Ndër çështjet që mori përsipër kjo strukturë, ishte dhe ndryshimi i Hymnit kombëtar, duke e zëvendësuar me Hymnin e vjetër, përshtatur nga Asdreni në vitin 1907. Sërish në skenë dalin emra të mëdhenj patriotësh. Komisioni kishte në përbërje zonjën Parashqevi Kyrias, Mati Logoreci, Kol Rodhe, Teki Selenica, Sotir Papakristo, Karl Gurakuqi, Zoi Xoxa, Lasgush Poradeci, Qemal Butka dhe Odhise Paskali. Ndërsa në jurinë që do të vendoste për hymnin ishin tre figura të ndritura: Mit’hat Frashëri, Kostandin Cipo dhe At Gjergj Fishta. Më 30 mars të vitit 1937 Komisioni publikoi në gazetat e kohës shpalljen e konkursit “ midis shkrimtarëve shqiptarë për një tekst original që të zëvëndësojë Hymnin e tanishmë të Flamurit, i cili sa në tekst aq dhe në muzikë nuk ësht original shqiptar”. Të gjithë duhet të sillnin propozimet deri në 30 qershor 1937 dhe fituesi do të merrte 2000 franga ari. Komisioni i parë u zëvendësua nga një i dytë që botoi një vëllim me tekstet e poezive për konkursin me pyetjen: “Pse u ndryshua Hymni i Flamurit”. Aty jepej edhe argumenti për ndryshimin duke argumentuar: “Pas bisedimeve të shumta që rodhën në Komisionin Qendror për Kremtimin e 25-vjetorit të Vetëqeverimit dhe pas shpjegimeve të disa anëtarëve të këtij komisioni, që dijnë mirë letërsinë rumune, u konstatua se himni i sotmë i Flamurit kombëtar është fjalë për fjalë përkthimi i një marshi rumun…Komisioni, duke marë parasysh se pas 25 vjetëve jetë së lirë vazhdimi i këtij hymni është një cen për ndërgjegjen kombëtare dhe për sedrën t’onë atdhetare, e pa të domosdoshme hartimin e një himni të ri” . Në kujtimet e veta, botuar në gazetën “Tomori”, në marsin e vitit 1943 , pra gjashtë vjet pas tentativës për ndryshimin e Hymnit Kombëtar, Lasgush Poradeci i jep përgjigje shprehjes “fjalë për fjalë përkthimi i një marshi rumun”. “…tekstet e vëna përballë njëra-tjatrës dhe konstatimi jonë mi përpjesëtimin dhe raportin e elementëve të përkëthimit, adaptimit, dhe krijimit, përfundoj me shpërsinë e pjesës shqipe ndaj orgjinalit në pikëpamje sasie fjalësh, vargjesh dhe strofash të shqipëruara ose të krijuara: prapë dhe ashtu fjala “një cen për ndërgjegjen kombëtare dhe për sedrën t’onë atdhetare’ pamë se del i një kuptimi të përkundërt, jo si një “cen’ po si një mburrje, me fillimin e lavdishmë të himnit në gji të Kolonisë në Bukuresht, me përhapjen e lavdishme të tij në Korçë dhe nër gjithë viset e Shqipërisë…” Debatet e vazhdueshme për Hymin Komisioni vazhdonte dhe kishte afat deri në fund të dhjetorit, por media e kohës në vitin 1937 jepte komente dhe opinione të mendimtarëve të kohës lidhur me ndryshimin ose jo të Hymnit. Drejtori i gazetës “Drita” në 1 prill 1937, Zoi Xoxa argumentonte: ‘Nuk do t’a besoni të gjithë pse, prej vjetësh me radhë, janë mësuar të dëgjojnë e të këndojnë një himn të flamurit: “Rreth flamurit të përbashkuar”. Nuk është i yni. Si muzika ashtu edhe fjalët janë përjëthimi, pothuaj tekstual, i një kënge patriotike të huaj. Pas aqë vjetsh m’vetësie, dhe tamam kur po kremtojmë 25 vjetorin, ësht e papëlqyeshme që brezi i ynë dhe brezat që do të vijnë të këndojnë si himn të flamurit një këngë që s’ësht e jona, që s’ka dal nga shpirti shqiptar, që nuk pasqyron vuajtjet e gjithë një kombi, të vogël po kreshnik, për ngritjen e lartësimin e atij flamuri, që është simboli i gjithë qënies s’onë”. Ndërsa gazeta “Drita” i bënte jehonë domosdoshmërisë së ndërrimit të Hymnit Kombëtar, “ Gazeta e Korçës” ishte kundër ndërrimit të Hymnit. “Nga ana jonë do t’ishte më mirë të mos ndryshohej Hymni sepse, me gjith që melodia ësht’ e huaj, ay lidhet me Historin e Rilindjes t’onë, ay është bërë Hymn krejt shqipëtar e ka enthusiazur dhe shoqëruar shqipëtarët që derdhën gjakun për lirinë e Atdheut. Për ne do të ish më mirë të mos ndryshohej…por vendimi u muar. Vendimi u muar dhe Komisioni për kremtimin e 28 nëntorit po bën një padrejtësi, një padrejtësi të madhe ndaj kompozitorët t’anë. Marrim vesh me hidhërim se melodija, muzika do t’i besohet një të huaji. A nuk është turp që t’u japim një shuplakë kaq të madhe kompozitorëve t’anë? Dhe ata të gjorët s’e meritojnë se, me gjith mospërfilljet dhe dekurajimet, prap janë munduar të përhapin muzikën nër ne, t’i japin vendit t’onë një faktor qytetërimi… një Hymn nuk është një Opera, ose ndonjë Simfoni, dhe kërkon shumë dijeni nga pikëpamja e muzikës, shumë dijeni nga pikëpamja e teknikës muzikale dhe shumë praktikë. Një Hymn mund të kompozohet lehtë prej çdo njeriu që ka dijeni të vogla mi muzikën dhe Shpirt. Hapni historin e çdo kombi dhe do të shihni se Hymnet nuk janë kompozuar nga njerëz “kompetentë” në muzikë, por nga njerëz që e ndjenin atë që shkruanin… Gabim dhe Padrejtësi të madhe do të bëjë Komisioni i 28 nëntorit po të mos përfillë kompozitorët t’anë. Duhet një Hymn që të tregojë se kemi përparuar me çdo gjë, edhe në muzikë duam një Hymn krejt nacional. Të mos harrojmë se melodia e Hymnit Mbretëror, që s’ka kusur, u kompozua prej zotit Thanas Nasi. Kështu edhe melodisë së hymnit të ri, munt t’i jap shpirt më mirë një muzicist shqipëtar, sepse do t’a ndjejë më thellë se i huaji”. Branko Merxhani tek revista “Përpjekja shqiptare” u pozicionua kundër ndryshimit të Hymnit. “Kjo revistë e çfaqi mendimin e saj kundër ndryshimit të Hymnit kombëtar që në numrin e prillit (1937). Tha se vlera e një hymni nuk ësht vetëm vlerë letrare ose muzikore, se nuk ësht e domosdoshme që hymni të jetë një vepër origjinale, tha, gjithashtu, se hymni ësht një vepër historike. Fjalët t’ona u bënë objekt bisedimi në opinionin publik. Gojë më gojë u fol që hymni të mos ndryshohet. Por shtypi kombtar heshti atëherë kur duhej të çfaqte mendimin e tij ose, të paktën, të shkruante ato që fliteshin botërisht prej veteranëve që, duke kënduar “Rreth flamurit të përbashkuar…’ shkuanë në fushën e luftës, prej intelektualve q’e mendojnë të domosdoshëm forcimin e traditave nacjonaliste e prej turmës së madhe q’e ndjen vehten shqiptar”. Shtypi i huaj për ndryshimin e Hymnit Por ndërsa në Shqipëri bëheshin debate nëse duhet të ndryshohej Hymni ose jo për 25 vjetorin e pavarësisë së vendit, mediat e huaja po e shihnin me interes dhe ironi vendimin dhe diskutimin. Në Angli, gazeta “The Manchester Guardian Ëeekly” në 9 korrik 1937, shkruante një artikull nën titullin ironik “Hymne me porosi”: “Është për t’u dyshuar nëse nga të dhuruarit e një çmimi 120 stërlinash për hartimin e Hymnit Kombëtar shqiptar do të dalin përfundime më të frytshëm nga ç’kanë munduar të sjellin dhuratat e njëllojëshme ofruar në këto kohët e fundit prej shtetesh të tjerë. Kanadaja, Australia, Helvetia dhe Turqia kanë ofruar shpërblime për një Hymn kombëtar, por nuk kanë mundur të nxjerrin në shesh gjësendi të pranueshëm nga popujt përkatës. Në kohën e luftës qeveria prusiane, gjithashtu, ofroi një shpërblim tërheqës për hartimin e një hymni i cili të zëvendësonte “Heil dir im Seigerkranz”që kishte arritur të tingëllonte keq nga që i përngjante shumë hymnit kombëtar britanik, dhe, me gjithë që u parashtruan 3000 e kusur hymne, gjyqtarët u shtrënguan që t’i flaknin të gjitha në shportë. Më të famshmet hymne kombëtare lindën jo prej shpresës në një shpërblim, por prej luftrave, kryengritjeve ose ndërrimeve dinastirash. Ne në vendin tonë do të këndonim akoma këngën gazmore “Here’s a Health unto His Majesty”po të mos qenë zaptuar nga dëshira e madhe të popullarizoheshin Hanoverianët, nga e cila dëshirë lindi hymni më serioz “God save the King”. Arrihet tek vendimi: Do ndryshojë a jo??? Ata që donin të kishin emrin tek Hymni Kombëtar ishin plot 76 vetë. Numri i poetëve konsiderohej i lartë për periudhën në të cilën kalonte shoqëria shqiptare. “Eh, mirë pra! Le t’a mësojë bota mbarë se kjo copë Shqipëri me një million banorë, ka nxjerrë, në vitin fatlum 1937, në mbylljen e të parit 25 vjetor të vetësundimit 76 veta që kanë pretendime të quhen poetë kombëtar, 76 veta që e konsiderojnë vehten si gjyrmashë përpara vajtës të Naimit, Fishtës, Çajupit, Asdrenit, 76 veta që konkurojnë për Hymnin e Flamurit”, shkruan gazeta “Drita” në fillim të gushtit 1937. Gazetat propozuan që të gjithë vjershat e Hymnit të botoheshin dhe secili autor të vendoste emrin mbi to. “ Sikushdo të verë emërin e tij të vërtet. Duam t’i njohim këta viganë të letrësisë sonë. Hasemi ndoshta përdita me ta në kafe, në zyrë, në restorant, por në të vërtetë nuk dimë se prapa fytyrës së qetë të partnerit t’onë në bukë, muhabet ose tavëll, fshihet një vlerë poetike aqë e rrallë. Dhe kjo s’është e drejtë”. Nga 76 tekste për hymn të paraqitura në Komisionin e ngritur për këtë çështje, u zgjodhën dy tekstet më të mira. Ato ishin teksti i Beqir Çelës (26 vjeç) dhe i Kristo Floqit me pseudonimin “Qaf e Kuçiut”. Në fund Komisioni shpalli fitues tekstin e Beqir Çelës, ndërkohë që për tekstin e dytë u arrit në konkluzionin se “ai është i vështirë për veshin e popullit dhe jo i aftë për kompozim, sepse është në 11-12 rrokje”. Beqir Çela ishte një 26 vjeçar nga Karbunara e Lushnjes, “ nxënës në shkollën e Oficerave të Plotësimit” dhe nuk shkruante për herë të parë vjersha. Fakti se konkursin e fitoi një i panjohur, sipas shtypit të kohës, tregonte paanësinë me të cilin kishte punuar komisioni. Beqir Çela shkruante në shtypin e kohës me pseudonimin “Osja i ri”. Hymni i ri O flamur, yll i lirisë, valëvit me plot shkëlqim E prej qiellit t’Shqipërisë Të ndigjohet n’amëshim rrahja e lum’ e palës s’ate kuq si gjaku trimëror, i krenarve bij që pate dhe për nder t’u bën therror. Në fillimin e muajit shtator të vitit 1937 u lajmërua se poeti napolitan E.A.Mario ka pranuar të kompozojë hymnin e ri shqiptar. Propozimi iu bë nga Sindikata e Muzikantëve dhe i Artistëve të Napolit. E.A.Mario i dërgoi telegram kryeministrit shqiptar duke konfirmuar se pranonte dhe se do vizitonte vendin që do ti bënte muzikën. Ai ishte i njohur në Itali për krijimin e hymnit “Legjenda e Piaves”. Por dhe kjo nuk dukej punë e thjeshtë. Pati protesta të kompozitorëve shqiptarë që nuk pranonin një të huaj t’u bënte muzikën. Askush nuk i dëgjoi pretendimet e tyre deri në datën 11 tetor 1937 kur në sallonin e Bashkisë së Tiranës, u dëgjua për herë të parë kompozimi i Hymnit me vjershë të Bujar Çelës dhe muzikë të napoletanit E.A.Mario. Auditori kishte njerëz të lartë për kohën: kryeministri Koço Kota, ministri i drejtësisë Thoma Orolloga, ministri i Punëve të Brendshme Musa Juka, ministra të tjerë të qeverisë, Ministri i italisë Jakomoni, konsulli i Italisë, Valerio Valeriani, Deputeti i vlorës Dr.Simonidhi, Prefekti i tiranës Qamil Pepa, Kryetari i Bashkisë.Abedin Nepravishta e autoritete të tjera të larta. Hymni u interpretua nga kori i vajzave të Institutit Femëror “Nëna Mbretëreshë”, të udhëhequra nga sopranua e mirënjohur Gjeorgjia Filçe, e shoqëruar në piano prej pianistit Italian M.Campanino. Në ceremoni, kompozitori tha: “Ftuar të kompozoj Hymnin e shqipërisë së re, mikesh’e Italisë, duhet t;a konsideroj ftesën si një çmim të veprimtaris s’ime ndër këngë patriotike. Dhe, me të vërtet, i kam konsideruar shqiptarët nga pikëpamja e identiteti të fateve të kombevet t’anë. Për hir të shkëmbimeve të simpathis dhe t’interesavet, si edhe të bashkimit të gjakut me rastin e emigrimeve të shqiptarëve n’Itali, nuk kam hasur në asnjë vështirësi për të muzikuar Hymnin që mu besua”. Hymni i ri nuk u dëgjua asnjëherë më. Humbi në rrjedhat e kohës dhe pak e njohin në fakt. Më bukur e ka përshkruar Lasgush Poradeci se çfarë ngjau me atë Hymn. “Ç’ngjau atëhere? Ngjau se, himni i dytë, i ekzekutuar prej muzikave zyrtare, ndoqi si një rrymë uji e papritur dhe e fortë shtratin e lumit, gjith dyke mos lojtur dot nga vëndi gurin e rëndë të himnit të parë në mes të rrymës… Edhe uji vazhdoj udhën e vendosur dyke rrethuar gurin, edhe guri i rrethuar qëndroi pa tundur në vënd. Qëndroj i patundur sepse mirë dhe mjaftësisht i përgjigjeshe ay edhe asaj “fryme shqiptare’ së pavërejtur mirë, nga mosnjohja e elementeve gjuhësore dhe stilistike përbënjse të himnit”. Fati i mëvonshëm i Beqir Çelës ishte tragjik, kur në 10 tetor 1947, në moshën 34-vjeçare u ekzekutua me procesin e parë të “grupit të deputetëve”. Kishte mbaruar Shkollën Teknike Amerikane në 1933. Për një vit, deri në 1934 punoi mësues në Krujë dhe më pas, deri në 1941 në Durrës. Në 1937 u shpall autor i Hymnit Kombëtar, e pas luftës, në 1944-1945 punoi në seksionin e arsimit në Komitetin Ekzekutiv të prefekturës Durrës. Përkthyes Anglishteje, gazetar në ATSH, apo drejtor shkolle ishin disa nga detyrat e tij, derisa u akuzua nga komunistët si nënkryetar i Komitetit Qendror të organizatës tekniko-sabotatore të ngritur nga amerikanët për qëllime sabotazhi e informacioni. Lasgushi: Hymni nga Bukureshti na krijoi emocione e dëshirën për Atdhe “Si doli kjo këngë e kombit kaq e përhapur dhe kaq e kënduar, m’e përhapura dhe m’e kënduara nga të gjitha, prej gjirit të një kori kishëtar shqiptar të mërgimit? Doli ashtu, vetvetiu, papritur, pa “dashur”, siç del një fjalë apo një dëshirë nga zemra, kur zemra është plot. Ajo ka lindur pa pretendime, në mënyrën më të thjeshtë, nga gjindja e shqipëtarëve të robëruar dhe të mërguar në vend të huaj. Nga kjo arësye mban pra në vetëhe dhe shënjën e dyfishme të mburimit të saj. Mban të ndarë në dy anë hovin e brendshëm dhe shtytjen e jashtme që i pat dhënë trajtë. Dhe aq spontane, aq e pamenduar është gjeneza e saj sa i natyrshëm dhe krejt i vetë kuptimshëm ishte malli për Atdhe brenda rastit që bëri të duhur dhe të mundur krijimin e korit kishëtar kombëtar të lartëpërmendur. Ky kor u themelua në Bukuresht nga fundi i vitit 1907, aty si nga nëntori-dhjetori, prej të rinjve dhe më të rinjve shqiptarë të kryeqytetit rumun. Ishte formuar me një qëllim të lartë kombëtar, për këngë të vendlindjes, për zbukurimin e shërbesës fetare në kishën shqipe të Bukureshtit….Asdreni, vjershtor i Rilindjes, nuk desh t’ia mohojë një dëshirë aq të flaktë asaj trumbe djaloshare të kolegëve të tij të korit, dhe u paraqit pas pak plot gëzim me himnin e bërë shqip gati nënë titullin ‘Rreth flamurit të përbashkuar”. S’mund të përshkruhet dot hovi i zjarrshëm i zemrave me të cilin u prit ky lajm i bukur i përgatitjes së Himnit. Pa e mbaruar së recituari me gojë Asdreni, një anëtar i rrëmbyer ia hoqi vjershën me padurim nga duart, e vuri shpejt mbi një trekëmbsh në mes të sallës, dhe së bashku me koristët e tjerë, me të ndodhurit e mbledhjes dhe me profesorin Ionescu në orgë, e ekzekutuan himnin herë të panumëruara dyke u familiarizuar me fjalët reja të muzikës së mirënjohur që në përsëritjen që në përsëritjen më të parë. Iu ndihmonte shumë në këtë veshi i mësuar me notat e mallëngjyera të melodisë rumune, me anë të së cilës kompozitori i bujshëm dhe i famshëm ka përmbledhur dhe përqëndruar gjithë interpretimin e shpirtit të kombit të vet nër vetëm dy fraza muzikore kryesore, me vetëm një ngritje dhe një rënie të drejtpërdrejtëshme dhe të rëndë, ashtu sikundër e kërkon, përgjithësisht, psikologjia simpliste e popujve ballkanik të kryengritur pas qindëra vjetësh robërije të përvajtuarshme. Dhe himni vetiu të bëhet kësisoj himni kombëtar i kolonisë së Bukureshtit, që përfaqësonte Shqipërinë në atë vënd mërgimi aq të djegur për atdhe, dyje e bërë zakon të këndohet regullisht përpara dhe pas çdo ushtërimi të korit…” Kujtimet e Lasgush Poradecit për Hymnin, botuar në gazetën “Tomorri” në mars 1943 Ish-Sekretar i përgjithshëm i kolonisë shqiptare të Bukureshtit

Hymni Kombëtar, Mijëra franga ARI me konkurs, 25 vjet debat për ta ndryshuar

Nga Ergys Alushi

Artikuj të ngjashëm Artikuj

Dan Hutra, vrasësi që urrente gratë

Një bebe merr SIDA në spital, prindërit tentuan vetëvrasjen

Shqipëria, ku vend që s’gjen qetësi nga vetja dhe…”Bota”

“Malli të ruhet si sytë e ballit”, amatorët që sollën 430 kg kokainë në Frakull

Vlora – 110 vite për shtetin, kryebashkiaku 8 vite për Qytetin

Tregti me vdekjen, dosja e varreve “me çmim të kripur” në Tiranë

Artikujt më të lexuar

SONDAZHI/ Si ndahen votat për Tiranën e Shqipërinë

Gjergj Luca, kryeoligarku i Shkrimsit, rebeli që grisi diplomën për t’u bërë biznesmen

“Gardhet” politike të Artan Lames

JETA E NATËS NË VITET ’90, NGA DISKO ALBANIA DHE MARIKAJ TE BUZUKËT E PARTYT RAVE

TESS – Shkolla e bukurisë në një shkallë tjetër, profesori ndërkombëtar në auditorin shqiptar

David Kostelancik, ambasadori i ri amerikan që do “drejtojë” Shqipërinë

Pasuria e Ahmet Zogut

Kontaktet

Kategori

Mirëse u ktheve!

Hapni një llogari të re!

Merrni fjalëkalimin tuaj

Je i sigurt që dëshiron ta zhbllokosh këtë artikull?

Are you sure want to cancel subscription?

Hymni Kombëtar, Mijëra franga ARI me konkurs, 25 vjet debat për ta ndryshuar

Nga Ergys Alushi

Mbështetni autorët dhe abonohuni në përmbajtje

Shkarko

Zblloko Artikullin

Artikuj të ngjashëm Artikuj

Artikujt më të lexuar

Kontaktet

Kategori

Mirëse u ktheve!

Hapni një llogari të re!

Merrni fjalëkalimin tuaj

Je i sigurt që dëshiron ta zhbllokosh këtë artikull?

Are you sure want to cancel subscription?