Prangat e Veliajt, skenari i zgjedhjeve

“Të ndërtojmë një të ardhme të mirë për fëmijët.” Ishte ora 13:57 kur ekranet e televizioneve informative transmetonin live fjalën e Erion Veliajt nga kopshti “Lulebore”. Dielli i mesditës ndriçonte një mesazh optimist, por ndërkohë, në zyrën e tij në Bashkinë e Tiranës, Veliaj ishte errësuar. Agjentët e Byrosë Kombëtare të Hetimit kishin mbërritur që në 13:45, për t’i komunikuar vendimin e Gjykatës së Posaçme: Arrest me burg për korrupsion. Po mbyllej një odise e gjatë hetimesh, debatesh dhe presionesh. Dyert e SPAK-ut ishin hapur e mbyllur për të disa herë. Kontrollet ishin shtrirë nga zyra e tij në Bashki, te banesa e tij, te zyrat e Ajola Xoxës, e deri te bizneset dhe bashkëpunëtorët e tij më të afërt. Në të njëjtën kohë, dy liderët politikë ishin në lëvizje. Në Shkodër, Edi Rama pozonte krah Benet Becit, duke mos lënë të kuptohej asgjë për furtunën në Tiranë. Në anën tjetër, Sali Berisha prezantonte me krenari drejtorin e tij të fushatës, Christofer LaCivita, një figurë e fuqishme e kampit të Trump-it në SHBA. Hetimi ndaj Veliajt nuk ishte një surprizë. Prej nëntë muajsh, ai e dinte se SPAK po i ndiqte lëvizjet – jo vetëm të tij, por edhe të familjarëve. Në 6 dhjetor, Gjykata e Posaçme kishte urdhëruar një valë kontrollesh: zyra e bashkëshortes, kompania e saj, banesa e vëllait, madje edhe sekuestrimi i telefonit të bashkëshortes së kryebashkiakut. Ishte e qartë se hetimi nuk po lëvizte në errësirë, për të kishin të gjithë dijeni. Për Veliajn hetimet nuk po ndaleshin vetëm te pasuria. SPAK po kërkonte përgjigje për dy çështje të tjera të mëdha: Roli i tij në aferën e inceneratorëve dhe lidhjet me kompaninë “5D”, e drejtuar nga ish-zyrtarë të Bashkisë së Tiranës. Furtuna ndodhi. Prangat u vunë, por jo në publik. Veliaj u largua nga zyra e tij e kryebashkiakut në qendër të Tiranës drejt qelive të sigurisë në paraburgim. E nga ajo e hënë e 10 shkurtit, Tirana politike nuk është më e njëjta. Dy krahët e politikës janë futur në një duel të hapur. Socialistët dhe demokratët kanë shpatat në dorë. Të tjerët? Thjesht po vëzhgojnë. Në pritje të momentit për të hyrë në fushëbetejë. Por ndoshta, për ta, prime time-i ka kaluar. Raportet Veliaj - Rama Kush e ka ndjekur nga afër Partinë Socialiste e ka kuptuar prej kohësh: Tirana kishte humbur busullën. Socialistët e Kryeqytetit endeshin si të verbër në terr, pa drejtim, pa orientim. Në zemër të kësaj turbulence ishte një fakt i thjeshtë: Erion Veliaj nuk ishte më komandanti i fushatës socialiste në Tiranë. Që nga momenti kur SPAK hapi hetimin pasuror ndaj tij dhe familjes së tij, loja ndryshoi. Deri në dhjetorin e vitit 2024, edhe sjellja e Edi Ramës ndaj Veliajt ishte e çuditshme. Kryeministri nuk e sulmoi drejtpërdrejt, por nisi ta sfumonte, ta spostonte, ta fshinte nga skena. E gjitha nisi më 2 maj 2024, kur Bashkia e Tiranës nderoi Ali Ahmetin me titullin “Qytetar Nderi”. Rama publikoi një foto nga ceremonia, por Veliaj nuk ishte aty – e kishte prerë nga imazhi. Një orë më vonë, kryebashkiaku postoi të njëjtën foto, por këtë herë, ai ishte aty. Ishte një detaj i vogël, por një sinjal i madh. Mediat kapën mesazhin, ndërsa socialistët nisën diskutimet: A ishte Veliaj ende në planet e Ramës, apo kryeministri e kishte “shitur”? Shtatë ditë më vonë, sulmi u intensifikua. Në një mbledhje të grupit parlamentar të Partisë Socialiste, kryeministri Edi Rama foli për “tradhëtarët e dyfishtë” brenda kësaj force politike, dhe tha se kushdo që kishte gabuar duke shfryëzuar detyrën e tij për përfitime personale, do të duhej të luftonte vetë në SPAK për shkeljet që kishte kryer. Rama foli për kryebashkiakun e korruptuar, (pa përmendur Veliajn) që kishte futur duart në “arkat e shtetit” dhe “xhepat e popullit” dhe ky i fundit pra, meritonte vetëm “përbuzje” dhe ishte “tradhëtar” nëse do kishte prova. “Ashtu sikur dikush që është zgjedhur në krye të një bashkie, nëse fut duart në arkat e këtij shteti dhe xhepat e këtij populli, nuk është me ne. Nuk ka se si të jetë ne dhe as se si të kërkojë gjë tjetër nga ne përveç përbuzjes. E thënë ndryshe, çdo anëtar i kësaj familjeje politike që bën korrupsionin në funksionet publike është një tradhtar i dyfishtë, jo vetëm i popullit shqiptar si çdo hajdut me kostum që merr çfarë nuk është e tij, por edhe i PS-së si çdo parazit që ushqehet me gjakun e trupit ku rritet”. Kishte kaluar veç një javë, - kur u bë kjo deklaratë - nga dita kur Erion Veliaj qëndroi për 7 orë me radhë brenda zyrave të prokurorisë së Posaçme (në 30 prill). Ndaj tij dhe familjarëve të tij, SPAK kishte filluar një kontroll i imtësishëm pasuror. Në ecejaket e dyerve të SPAK nuk mungonin as biznesmenë e punonjës që në një mënyrë a një tjetër, dilnin në qindra-mijëra faqet e printuara nga organi i akuzës. Të enjten e 6 dhjetorit, kur kryebashkiaku ishte në Hamburg në një vizitë zyrtare, oficerët e BKH mbërritën në shtëpinë e tij për të sekuestruar celularin e bashkëshortes Ajola Xoxa dhe pak më vonë edhe për një kontroll të imtësishëm në shtëpinë e tij. Reagimi i Veliajt ishte i menjëhershëm. Me foton e një “tigri” të Kopshtit Zoologjik të Tiranës, kryebashkiaku u thoshte “Mirëmëngjes” bashkëqytetarëve të vet. Padyshim, atë mëngjes kur ishte ende në Hamburg nuk e mori malli për Kopshtin Zoologjik. Mesazhi gjerësisht nga analistët u pa me dy kuptime: ose ishte për të treguar forcën ndaj BKH, ose për të treguar dhëmbët ndaj Edi Ramës. Marrëdhëniet e tyre nuk ishin më të mirat e mundshme, kur në Partinë Socialiste të Tiranës, Edi Rama përditë e më shumë importonte deputetë nga çdo zonë e Shqipërisë, ndërkohë që Erion Veliaj kishte gjithmonë e më pak informacione se ç’ndodhte në struktura. Blendi Gonxhe u soll me emergjencë nga Dibra në Tiranë; Pandeli Majko u hoq nga Kukësi për në Tiranë; Olta Xhaçka u zhvendos nga Korça për Tiranën, e “blerja më e fundit” siç i thotë Edi Rama, edhe Erion Braçe mbërriti nga Divjaka për Tiranën. Të gjithë ishin aty. Po uleshin te sofra e zgjedhjeve. Vetëm Erion Veliaj po i mungonte tavolinës socialiste në dhjetorin e festave, dhe kjo dukej se ishte një “dramë” e madhe. Ngjarjet kishin shkuar shumë larg qëllimit të ndërgjegjshëm. Për të dytën herë brenda pak muajsh, Veliaj u ul për 6 orë të tjera në Prokurorinë e Posaçme. Më pas, vizitoi Uashingtonin, u takua me Alex Soros që nga ana e tij postonte foto që e alternonin herë me Ramën, herë me Veliajn. Por asgjë nuk ndryshoi. Ishte e qartë: Tirana socialiste po shkëputej nga ai. Veliaj nuk u dorëzua lehtë. U përpoq të krijonte një strategji mbijetese, por shpesh veprimet e tij dukeshin të nxituara dhe emocionale. Ndryshimi drastik u duk në mënyrën se si ai i përmendte prokurorët. Në fillim të vitit 2024, kur u pyet nga Prokuroria, ai i referohej atyre si “kolegët e SPAK”, duke mbajtur një ton më të matur. Por më 12 shkurt, nga qelia, ai i quajti “lunatikë” dhe i akuzoi drejtpërdrejt. Në fund, shfaqja e tij në SHBA u përpoq të sfumonte gjithçka në fund të dhjetorit të 2024. Ai u përqendrua në një tjetër mesazh: Berisha është “non grata” dhe nuk mund të shkelë Amerikën. Mendjelehtësia është një luks i kushtueshëm për një kryetar bashkie, dhe eventualisht për të edhe duhet paguar. Skenari për SPAK Të gjithë e kanë të qartë se Politika nuk është gjithmonë transparente. Prandaj për të kuptuar realitetin pas deklaratave dhe veprimeve politike, duhet të shohim përtej asaj që shfaqet në sipërfaqe. Deri në dhjetor 2024, Edi Rama mund të kishte krijuar bindjen se SPAK kishte marrë mjaftueshëm kohë për të hetuar kryebashkiakun e Tiranës. Çdo veprim, çdo vendim, çdo deklatatë, as nuk ishte kontestuar, as nuk ishte komentuar prej tij. Përkundrazi, sa herë flitej për SPAK, Rama kujdesej ta paraqiste këtë institucion si një produkt të Partisë Socialiste dhe jo të ndërkombëtarëve. “SPAK-un e krijuam ne”. Kjo devizë ishte pjesë e retorikës së tij, ashtu sikurse edhe paralajmërimi se kushdo që hynte në ato zyra për korrupsion, do të duhej të përballej vetë me pasojat dhe të konsiderohej “Tradhëtar”. Eshtë po aq e vërtetë ndërkaq se në intervistën ekskluzive që dha fiks një vit më parë në revistën Newsbomb.al (në shkurt 2024), Rama atakoi metodat dhe punën e disa oficerëve të Byrosë Kombëtare të Hetimit: “Duke qenë një njeri që jetoj çdo ditë si mbi gjemba, dhe e nis ditën i pakënaqur me veten time, e pastaj e ngrys i pakënaqur me me të tërë shtetin, nuk kam sesi të mos jem i pakënaqur kur informohem për shfaqje të shëmtuara e krejt të panevojshme, të hetuesve të BKH-së në zyrat e shtetit…”, tha Rama 1 vit më parë. Por 10 shkurti 2025, dita kur u arrestua bujshëm kryetari i Bashkisë së Tiranës, nuk ishte dhjetori 2024. Partia Socialiste kishte hyrë në fushatë dhe sipas asaj që kishte folur me strukturat e tij, në kërkesat për të fituar mandatin e katërt në zgjedhjet e 11 majit, kërkoheshin 84 mandate. Në këtë kontekst, kryeministri asesi nuk mund të lejonte një strukturë si SPAK të ndërhynte drejtpërsëdrejti në procesin zgjedhor që po ndodhte mes forcave politike. Goditja e kryebashkiakut të Tiranës, qytetit që prodhon më shumë mandate parlamentare se çdo qytet tjetër në vend, mund të konsiderohej nga kryetari i Partisë Socialiste si një shkak që PS të goditej rëndë për fushatë. Përveçse prishte dinamikën e fushatës, kjo ngjarje paralizonte administratën lokale dhe ushqente një narrativë që e vendoste PS-në në një pozicion mbrojtës. Rënia e menjëhershme e mbështetjes publike ishte një rrezik real, dhe Rama nuk mund ta injoronte këtë efekt. Pra në mendjen e kryeministrit vetvetiu kishte një pyetje: a nuk kishte kohë mjaftueshëm SPAK që të vepronte deri në dhjetorin e 2024 përsa kohë e kishte fare të qartë se viti 2025 ishte një vit zgjedhor? Këto dilema e kishin shtyrë të shihte përtej një të vërtete që duhet tia servirte dhe elektoratit, i cili padyshim u tulat mjaftueshëm nga ky arrestim i menjëhershëm, pavarësisht se ka shumë edhe mes socialistësh që nuk e kanë dashur Erion Veliajn apo katapultimin e tij në PS. Por ky arrestim, në prag të fushatës, pati një efekt të papritur: ai i bashkoi socialistët në një front të përbashkët. Të gjithë dolën në sulm. Tani llogaritë nuk janë të hapura vetëm me objektivin zgjedhor. Duhet parë dhe më tej: a duhet ta shiste kryetari i PS njeriun që e kishte “sponsorizuar” më fort nga të gjithë si një njeri që po punonte për Tiranën? A nuk kishte shitur mjaftueshëm eksponentë deri tani për SPAK, në mënyrë që edhe opozita apo kushdo kundërshtar të kishte mundësinë të artikulonte akuza, edhe kur personazhet nuk ishin dënuar me vendime të formës së prerë? A nuk ishte kosto arratia dhe deklaratat e një ish-zv.kryeministri që ai vetë i kishte dhënë aq pushtet? Apo arrestimi i një ish-ministri të Shëndetësisë? Apo deputetëve? Çfarë e shtynte SPAK që në një moment delikat, të futej kokë e këmbë në fushatë për të sulmuar PS kur këtë gjë mund ta konkludonte pa hyrë viti zgjedhor? Të gjitha këto pyetje çojnë në një përfundim të thjeshtë për Edi Ramën: Tani fillon lufta për vota. Fillimi i fushatës agresivisht Arrestimi i Erion Veliajt, kryetarit të Bashkisë së Tiranës po duket në këtë moment si një zgjim i socialistëve. Nga lotët, te angazhimi. “E dua mavi çdo qendër, çdo zonë, çdo njësi bashkiake ”. Grushti i Edi Ramës përplasej fort në tavolinë, dhe jo vetëm në salla të mbyllura, siç ishte takimi i së martës në mbrëmje në 11 shkurt me anëtarët e Asamblesë së PS në një prej sallave të Hotel Tiranës, por edhe në rrjetet e tij sociale, ku herë me grusht e herë me pëllëmbë, gjuha e trupit të kryetarit të Partisë Socialiste po tregon një tjetër element të tij për fushatën. Atë të një kryetari partie të nxehur. Në sallën festive të Pallatit të Brigadave kur në 11 maj festohej 105 vjetori i Tiranës kryeqytet, Edi Rama arriti ti bëjë të gjithë bashkë në një front; nga fytyrat e tronditura me lot në sy për arrestimin e kryebashkiakut, tek duartrokitjet e zgjatura se tani kishte arritur pika kur socialistët kishin një detyrë më të vështirë: atë të standarteve evropiane edhe në drejtësi dhe për këtë kërkohej domosdoshmërisht mandati i katërt. Në atë darkë - çuditërisht – i mblodhi të gjithë bashkë: erdhën kryetarët e Bashkive nga i gjithë vendi; u gjendën kontributorët e hershëm dhe të rinj të PS që nga Neritan Ceka, Arta Dade, Pëllumb Xhufi, e deri tek një ish-demokrat si Rrushdi Keçi që mori më së fundi drejtimin e shoqatës “Tirana” që më parë drejtohej nga i ndjeri Arben Tafaj; pa harruar ata që dolën në krye të mbrojtjes së Lali Erit: artistë e sportistë. Erion Veliaj është një “kurban” i zgjedhjeve. Një “kurban” i paditurisë apo i arrogancës së vet? I shkeljeve me pasurinë, i armiqve, apo miqve? I partisë, apo i SPAK-ut? Në këtë moment, kjo ka pak rëndësi. E rëndësishme është se ai u sakrifikua. Ndryshe, si mund të shpjegohet që fraza më e përsëritur këto ditë është se Berisha u lirua për t’u hedhur në fushatë kundër Ramës, ndërsa Veliaj u arrestua në kulmin e saj? Por, po ndodh edhe një fenomen tjetër: deri para arrestimit të Veliajt, selia e PS ishte e përgjumur. Takimet pasdite ishin të vakëta, pa entuziazëm. Përkëdhelja me idenë e një mandati të katërt të sigurt kishte mpirë strukturat. Organizatat socialiste nuk mblidheshin rregullisht, ndërsa raportet mbi telefonatat me emigrantët ishin për të qeshur: 30, 40, apo 50 vota të raportuara nga drejtues partie. Pastaj, gjithçka ndryshoi. Grushti mbi tavolinë, toni i ashpër dhe vështrimi i prerë i kryetarit, nuk ishin thjesht një mesazh, por një urdhër. Derë më derë. Votë më votë. Pas Veliajt, PS është zgjuar. Dritat në seli qëndrojnë ndezur deri në orët e para të mëngjesit. Shtabet elektorale gumëzhijnë. Listat e patronazhistëve, mbështetësve, aktivistëve, po rishkruhen. Askush nuk qesh më. Brenda mureve rozë, “Gazi” ka humbur shkëlqimin e tij. As Rama nuk qesh më. Ai, që dinte të shpotiste edhe armiqtë me batuta therëse, e kupton se nuk mund të tallet me një plagë që po e gërryen partinë e tij. Arrestimi i Veliajt ka bërë punën e vet: Edi Rama ka marrë Tiranën në dorë – diçka që s’e kishte vendosur deri para kësaj ngjarjeje. Berisha ka dalë në betejë, i shoqëruar nga PR-i amerikan. Janë të dy ballë për ballë si në 9 përballje zgjedhore të përgjithshme e lokale që kanë pasur mes tyre që nga viti 2005 kur Edi Rama është ngjitur në krye të PS; prej të cilave, 6 i ka fituar Rama, dhe 3 prej tyre, Berisha. Tani, kartat janë hapur. Pritet vetëm rezultati i 11 majit. Por edhe nëse Edi Rama fiton… a do të jetë kjo një fitore si ajo e Pirros? Opinionistwt Skwnder Minxhozi, Javanews: Duke zbritur nga kati i tetë Berishën për ta futur në fushatë dhe duke e marrë nga fushata për ta çuar në burg Veliajn, Spak duhet të jetë i ndërgjegjshëm se, përtej sjelljes ndaj Erion Veliajt personalisht, ka prekur drejtpërdrejt në ecurinë e fushatës zgjedhore. E thënë thatë fare, veprimet e prokurorisë së posaçme po përkthehen direkt në vota të humbura ose të fituara në 11 maj, sipas kahut politik. Natyrisht që ky s’duhet të përbëjë parimisht problem për Dumanin, por vetëm parimisht ama, pasi opinioni publik e bazon pëlqyeshmërinë e tij edhe tek perceptimet dhe bindjet që krijon kur sheh sjelljet e institucioneve në raport me ligjin dhe raste konkrete. Armand Shkullaku, Lapsi.al: Këto standarte të dyfishta nuk vlejnë aq për të treguar moralin e Edi Ramës, se sa për t’u dëshmuar vetë socialistëve se lideri i organizatës ka mbërritur në pikën ku nuk mund të mbrojë e të tregojë asgjë bindëse përballë tyre, veç piruetave boshe dhe trashjes së zërit ndaj vartësve kur i ikën interneti. Me burgosjen e Velisë, teza e fajit individual ka rënë. Normalisht, në një vend ku demokracia funksionon, një kryeministër me kreun e bashkisë dhe numrin dy të partisë në qeli, me ministrat kryesorë në burg e një varg të tërë zyrtarësh e deputetësh të dënuar apo nën akuzë, të gjithë për korrupsion, do kishte dhënë dorëheqjen me kohë. Baton Haxhiu: Kur drejtësia vepron në mes të një procesi zgjedhor, ajo ndikon drejtpërdrejt në dinamikën politike dhe në barazinë e garës. Zgjedhjet në Shqipëri mbahen më 11 maj dhe arrestimi i një kandidati apo një figure kyçe politike në këtë periudhë nuk është një veprim neutral, pavarësisht justifikimeve ligjore. Drejtësia ka mundur të presë për një kohë të shkurtër, duke mos ndërhyrë brutalisht në fushatë dhe duke shmangur ndikimin e drejtpërdrejtë në rezultatet e zgjedhjeve. Nuk do të kishte asnjë pasojë ligjore nëse procedurat do të respektonin kohën e nevojshme për të mos krijuar perceptimin se prokuroria po bëhet një faktor politik, në vend që të mbetet një institucion i pavarur. Afrim Krasniqi, ISP: Për të qenë serioz deri në fund: asnjë nga tri partitë kryesore nuk është më pro 140 votave të dhëna në korrik 2017 për reformën në drejtësi. Partitë e tjera nuk kanë rol dhe as fuqi ndikuese…Ky është një zhvillim i rëndësishëm negativ, fyes për integritetin e shtetit dhe reformës në drejtësi, denigrues për vlerat e demokracisë dhe shtetit të së drejtës dhe paralajmërues se aktorët kryesorë politikë kanë qenë, janë e do të jenë kundër çdo mase antikorrupsion që cenon sistemin e tyre korruptiv, klientelist dhe abuzues me shtetin, ligjet, pronat, votat, hapësirën publike dhe me interesat e vendit. Pyetja që mbetet: A ka shoqëria shqiptare fuqi dhe energji reformatore apo është e destinuar të ripërsërisë gabimet e vetvetes? Mero Baze, Tema Shpresoj që procesi gjyqësor të qartësojë historinë e shantazheve personale dhe familjare dhe të shërbejë për te hedhur poshtë, një standard hetimi politik. SPAK nuk ka hyrë në zyrat e Bashkisë për të arrestuar Erion Veliajn, por ka hyrë në fushatë elektorale bashkë me Sali Berishën. Edhe ai sot e çeli me një lobist që ka çmimin prej 20 milion dollarë, për të treguar se “nuk ka vjedhur kurrë në jetë.” Sidoqoftë, kur të dalë nga kjo fushatë, e sigurtë është që drejtësia jopolitike, për të cilën u luftua, tashmë ka vdekur. Kështu, si palë politike, kemi pasur drejtësi edhe më parë, madje më profesionale se kjo, por nuk i duhej askujt, përveç atyre që e komandonin. Blendi Kajsiu: Ndërkohë nga pikpamja politike arrestimi Veliajt kaq pranë zgjedhjeve të përgjithëshme duket si një ndërhyrje e qartë në lojën politike, pasi eleminon figurën kryesore të Partisë Socialiste në fushatën e saj elektorale në Tiranë. Kryebashkiaku Veliaj ka qenë modeli i suksesit të qeverisjes socialiste në kryeqytet, ndaj arrestimi i tij nën akuzën e korrupsionit pasiv njollos rëndë të gjithë qeverisjen socialiste dhe dëmton makinerinë e saj elektorale në kryeqytet. Ama të gjithë këta shembuj tregojnë se drejtësia e rë është e pavarur, ndonëse jo e përkryer. Fakti që Veliaj arrestohet kaq pranë fushatës elektorale është evidencë e mungesës së një kalkulimi politik nga ana e SPAK që do mund ta kish shtyrë këtë arrestim pas zgjedhjeve paralmentare.

Prangat e Veliajt, skenari i zgjedhjeve

Nga Newsbomb.al

Artikuj të ngjashëm Artikuj

Basti i Ramës me brezin e ri

Listë hallesh për 11 Maj, Quo Vadis PD?!

MUNDESIA e Erald Kaprit

Muzeu i Luftës: Nga MIG-ët te NATO, si ka evoluar ushtria shqiptare!

TRE DITËT E PARA MES DEMOKRACISË DHE TMERRIT

Arabia Saudite, resortet luksoze që të lënë pa frymë

Artikujt më të lexuar

Gjergj Luca, kryeoligarku i Shkrimsit, rebeli që grisi diplomën për t’u bërë biznesmen