10 mijë hapat e Luftar Pajës, artisti që frymëzon pa ndalur

Këtë herë kemi udhëtuar drejt Vlorës për të dëgjuar me shumë vëmendje rrëfimin e një aktori që ka bërë histori në artin shqiptar. Sa mbaron prilli Luftar Paja sëbashku me bashkëshorten e tij, Qamilen e lënë zhurmën e kryeqytetit dhe stacionohen në Orikum. Në këtë qytezë të vogël jeton prej më shumë se 15 vitesh sepse injektojnë vitaminat falas që u ofron natyra. Aktorin e njohur e takojmë rreth orës 10:20 (paradite) buzë detit duke gjerbur kafen e mëngjesit me një nga banorët e zonës dhe duke na pritur edhe neve që ja ndryshuam pakëz rutinën. Është 81 vjeç dhe Paja tregon se bën çdo ditë 10 mijë hapa ( duke qenë shenjë e shigjetarit dihej që do të ishte kaq energjik) në ditë dhe kjo është terapia më e mirë që një njeri i moshës së tij do të donte në këtë moment të jetës. “Orikumi është një qytezë që për mua i ka të gjitha, klimë malore, bregdetare, fushore. Në kohën e pandemisë unë nuk ika që këtu dimër behar, sivjet kisha 7 muaj që kisha ikur në Tiranë, kur u ktheva pashë që njerëzit më flisnin me dashuri. E vërteta është që ky është një vend me njerëz shumë dashamirës, kur bëhesh banor i këtij vendi të flasin të mëdhenj e të vegjël, tregon Paja E në fakt këtë bisedë tonën nuk e shoqërojnë vetëm valët e detit, por edhe banorët e zonës që e përshëndesin Luftar Pajën vazhdimisht me shumë dashamirësi. Si e kaluat pandeminë e pyes unë?! Respektova të gjitha rregullat shëndetësore, bëra tre vaksinat si dhe të gripit dhe jam i qetë s’kam asnjë lloj shqetësimi plus është edhe klima që të favorizon. Natyra këtu është një vitaminë më vete. Një jetë në skenë Ishte viti 1952 kur Luftar Paja u përball për herë të parë me emocionet e skenës. Asokohe ishte vetëm 8 vjeç ( në klasën e dytë të shkollës fillore). “Unë për herë të parë kam dal në skenë në vitin 1952 kam marrë pjesë në Pallatin e Pionerëve në Patos. Kam interpretuar në një dramë sovjetike ku kam patur rolin e një nxënësi që quhej Juri Ku. Më pas në vitin 1957 kam marrë pjesë në një festival në Fier dhe si shpërblim mora një stilograf 700 leksh”, tregon me nostalgji Luftar Paja që duket se ka dashur që në fillimet e karrierës së tij profesionin e tij. “Më ka pëlqyer gjithnjë aktrimi. Unë talentin e kam të trashëguar edhe nga mamaja edhe nga babai, të dy kanë patur shumë humor. Gjatë jetës së tij babai ka bërë humor me bejte, ndërsa nëna ka patur një humor cehovian dhe ishte shumë spontane”. Por cilën periudhë do të konsideronte Paja si kulmin e karrierës së tij? “Unë i përkas asaj plejade të artistëve të fundit të shekullit 20, kulmi i krijimtarisë janë vitet ‘70-80. Kam patur fatin që të kem edhe një kolektiv të shkëlqyer artistik. Edhe regjisorët kanë ndikuar shumë në kualifikimin tim dhe të miqve të mi. Pëllumb Kulla, Pirro Mani, e shumë regjisorë janë regjisorët më cilësor me të cilët kam punuar”, tregon ai. Artisti i popullit Luftar Paja i ka dhuruar dhjetëra role skenës së teatrit, ka patur shumë vlerësime në estradë apo dhe në kinemanë shqiptare. “Unë e kam nisur mbi baza amatore, kam patur aftësira imituese shumë të mira dhe ndonëse vija nga një fshat i Mallakastrës, unë e dashuroja humorin e veriut. Zanafilla ime ishin rapsoditë e Hazis Ndreut. Përveç estradës dhe teatrit të Fierit, unë një 10 vjeçar e kalova në Teatrin Kombëtar. Kam punuar atje nga viti 1993 deri në vitin 2003, ku gjeta një kolektiv të shkëlqyer si, Roland Trebickën, Yllka Mujon, Pavlina Manin, Luiza Xhuvanin, Vasjan Lami, Vangjel Toçe, etj. Kam një veçori nga aktorët e humorit pasi unë kam luajtur në teatër me të madhin Suljeman Pitarka në dramën “Pjata prej druri”. Ajo është një dramë e një dramatugru amerikan që bëhej fjalë për vitet ’50 në Amerikë dhe ne e përshtatëm për vendin tonë. Të luaja me Sulejman Pitarkën ishte përgjegjësi dhe kënaqësi e veçantë. Kur flet për kollozin e skenës shqiptare, Sulejman Pitarka, Paja ka një tjetër shkëlqim në sy, andaj instiktivisht më lind pyetja se si ka qenë takimi i parë me të… “Takimi i parë me të ka qenë në vitin 1976 në Dardhë të Korçës ku ne luanim në filmin “Streha e re”. Sula kishte rolin e një fshatari “Xha Ganon”. Duke e njohur bagazhin e tij unë ju afrova dhe i thashë profesor unë e kam për herë të parë filmin ndaj dua ndihmën tuaj sidomos para sheshxhirimit. Ai më mbajti afër më tha, ik në garderobë merr rrobat e rolit dhe mbaji veshur ditë natë që të përshtatesh me to. Dhe unë kam ndjetur 6 muaj me rroba leshi në Dardhë”. Por nga ana tjetër ai kujton me nostalgji edhe emra të tjerë të kinematografisë shqiptare si Sandër Prosi të cilin e konsideron si një artist të madh. “Ata kanë qenë jo vetëm partnerët por edhe mësuesit e mi. Kam luajtuar me Kadri Roshin, Ilia Shytin, Drita Pelingun, Ndrek Lucan, Margarita Xhepën, Pavlina Manin, Violeta Manushin” thotë Luftar Paja. Megjithatë sukses i padiskutuar në karrierën e tij mbetet komedia, “Ëndërr për një karrige”… “Është një kino komedi, ftesa më erdhi nga Femi Oshafi dhe Muharrem Fejzon, të dy kanë bërë filmin Kapedani. Kam pasur kënaqësinë gjithashtu të luaj një rol episodik tek gjigandi i Viktor Gjika, tek Dhimitër Anagnosti e me shumë shumë regjisorë të tjerë. Rolet episodike Nuk kam patur kurrë komplekse pasi për mua s’ka role të mëdha dhe të vogla. Ka artista të mëdhenj dhe artistë të vegjël tek rolet e mëdha apo të vogla. Mundet që me një rol të godasësh tek spektatori dhe ai ta mbajë mend gjatë. Kinostudioja ka bërë një punë të paparë, jeta artistike gumëzhinte dhe me të gjitha peripecitë bëheshin 14 filma në vit, filma që ndiqen edhe sot e kësaj dite. Estrada e Fierit… Na ishin njëherë gjashtë vëllezër e një motër. Ata ishti aktorët Luftar Paja, Nestor Pogaçe, Fuat Boçi, Todi Llupi, Arqile Lipe, Sotir Stefa dhe Xhuljeta Kulla. “Unë kam shumë role me Xhuljetën dhe Hasan Bregun. Më kujtohet një moment me Hasan Bregun dhe regjisorin tonë Koço Papalopulli. Pas çdo shfaqje Koço na bënte vërejtje ose komplimenta secilit prej aktorëve. Kur erdhi radha e Hasanit ai i tha “ Ti Hasan je profesionist” por ne skenë po luan si një amator. Hasani e dëgjoi dhe i tha po pse nuk me le të luaj si në Patos ( Unë dhe Hasani vinim të dy nga estrada e Patosit) në rregull i tha regjisori luaj si në Patos. Të nesërmen pas shfaqjes regjisori na mblodhi përsëri dhe kur erdhi radha e Hasanit ai i thotë, “Hasan të lashë të luaje si në Patos dhe ti e menderose si në Patos”. Por nga ndryshonte Estrada e Fierit, nga estradat e qyteteve të tjera?! “Ne në atë kohë ishim 15 estrada profesioniste dhe 10 teatro profesionist secili kishte veçantinë e tij. Tano Banushi babai i humorit, Paulin Prekaj, Zyliha Miloti etj, këta ishin nga estrada e Shkodrës dhe kishin marrë përsipër të kultivonin humorin e Veriut. Durrësi kishte personazhet e tij të talentuar që i udhëhiqte Gjergj Vlashi në Shqipërinë e Mesme, Estrada e Fierit kishte marrë përsipër koloritin myzeqar. Estrada e Sarandës dallonte nga të tjerët, kishte në qendër të vëmendjes parodinë me dy Thomatë Milai dhe Gjoni (njëri regjisor dhe tjetri përgjegjës muzike). Ata ndërtonin një spektakël me skeç parodi. Edhe Vlora kishte kolorititin e saj , Gaq Vishi, Leka Kruta, Myqerem Ferra që i pasuan parodistët e Vlorës, që kanë mbajtur gjallë humorin vlonjat. “ Humori sot Nëse vite më parë estradat e humorit bënin programin e Vitit të Ri sot në ekranet shqiptare kemi tre programe humori që prodhojnë për publikun skeçe çdo javë. Por si e sheh Luftar Paja humorin e ditëve të sotme, ku një nga protagonistët kryesor është edhe djali i tij Gazmend Paja. “Nuk dua të ofendoj krijimtarinë e sotme dhe të ngre krijimtarinë e asaj kohe. Unë vë re në shumë raste që nuk i bëhet analizë personazheve sepse çdo personazh duhet të ketë patjetër biografinë e tij. Ky personazh duhet të vijë tek spektatori me të mirat dhe të këqijat e tij. Por cilët janë personazhet që pëlqen më shumë nga Gaz Paja? “Ashtu siç jam kritik për veten jam dhe për Gazin. Unë e ndjek çdo të diel dhe në fund të çdo puntate i them këtu e ke neglizhuar, këtu e ke marrë seriozisht. Gazi është një aktor organik aspak i shtirur, aktori i shtirur s’është kurrë jetëgjatë. Po aktorë të tjerë të preferuar a ka Luftar Paja?! “Në Portokalli bën një punë serioze për të përmirësuar figurat Rezart Veleshja. Ka artistë që kanë nur skenikë dhe i tillë është Marhin Orhanasi, edhe Xhoda është interesant. Por edhe nga Klanifornia më pëlqen Alban Bogdo. Ai është aktor me bazament të fortë. Albano është nga ata aktorë që e demostron talentin e tij pa pikë pa presje. Skena ka të mirat por edhe të këqijat e saj, pasi të konsumon shumë. Agron Llakaj është gjitashtu një aktor me bazament të fortë, do të më falin të tjerët por nuk kam mundësi t’i përmend të tërë. Kudo që kam marrë pjesë me aktorët e rinj kemi patur një atmosferë shumë të mirë. Me këta të rinj e kam harruar moshën, e kam ndjerë veten të ri. Aktivizimi të mban gjallë çdo gjë ka kohën e saj. Për çdo gjë është si gjella me kripë e kripa me karar. Na ka ardhur një moshë që atë pjesëmarrje që ta bëjmë të jetë dinjotoze. E kishit imagjinuar veten që kur të vinit në moshën 80 vjeçare do të ishit përsëri në skenë e ngacmoj unë?! “Artisti nuk njeh moshë, për mua artisti moshën kulminante e ka nga 40 e sipër sepse i plotëson të gjitha parametrat si fizike ashtu edhe mendor. Nëse do marrim moshën që kam unë tani, ndoshta e mendojmë fjalën përpara se ta nxjerrim me një maturi, por parametrat fizik nuk të lejojnë të bësh atë që ke bërë kur ke qenë i ri. Skena ka nevojë për fëmijë, për të rinj, gjyshër dhe gjyshe. Filmi që do të marrë pjesë së shpejti është filmi i regjisorit, Edmond Topi ai ka ndërmend të vazhdojë serinë e dytë të filmit “ Yjet e së ardhmes”, ku unë kam interpretuar krah Margarita Xhepës dhe Tinka Kurti. Luftar Paja dhe politika Mendoj se kam vepruar me korrektesë, dashamirësi dhe jo mendjemadhësi. I lumtur është ai artist që jep më shumë në art se në politikë. Unë nuk jam nga ata njerëz që t'i shfrytëzoj politika për hesapin e saj. Unë edhe kur kam qenë deputet e kam thënë fjalën time si e kam menduar dhe këtë do t’jua lënë brez pas brezi edhe fëmijëve që ta thonë mendimin e tyre të pavarur. Pavarësia të nxjerr gjithnjë në dritë. Meqë po më jepet rasti po e them akuzojnë djalin tim për biznesmen strategjik kur në ekonominë e tregut, ka të drejtë edhe artisti të marrë pjesë sepse është e drejta e tij. Por portalet për mua e devijojnë realitetin shqiptar. Ç’të drejtë ke ti që më merr nëpër gojë, ke fakte më hidh në gjyq apo akuzoje në bazë të ligjeve. Mërziteni kur dëgjoni të tilla fjalë? Shumë sepse s’jam mësuar me të spekulluar me të tjerët. Këtë porosi i kam dhënë edhe Gazit kur të akuzojnë, duhet të kesh këtë përgjigje: Veprova sipas ligjeve të shtetit shqiptar dhe kush ka paqartësi t’I drejtohet studiove ligjore. Historia e dashurisë që nisi në Patos Një histori e bukur dashurie është edhe historia e tij me bashkëshorten Qamilen. Siç është shprehur ajo në një intervistë për mediat e shkruara vite më parë, jeta e tyre ka qenë një estradë me shumë grindemi, qeshim, zihemi, këndojmë, lexojmë, diskutojmë, debatojmë pa fund deri në kokëfortësi të njëanshme, por gjithnjë në emër të një gjëje, të gjejmë lumturinë e fëmijëve”. “Bashkëshorten e kam njohur në Patos, ajo ishte gjimnaziste. Qamija vjen nga një familje modeste, naftëtare me orgjinë nga Libohova dhe nëna e saj punonte në Pallatin e Kulturës së Patosit ku unë isha një nga amatorët e dalluar. Sapo kisha mbaruar një shkollë 1 vjeçare për aktor dhe këtu gjej rastin të bëj homazh për artistin e madh Andrea Malo, Pjetër Gjoka dhe Selman Vaqarrin këta kanë qenë pedagogët e mi të parë, ndërsa në praktikë ka qenë një shofer me orgjinë nga Shkodra, Ndrek Ndoja. Patosi ishte më i kualifikuar se Fieri asokohe sepse në naftë kishte inxhinerië që kishin mbaruar jashtë shtetit, kombinati i naftës kishte një gjallëri artistike të jashtëzakonshme. Në Patos për herë të parë kam parë Ansamblin Berioska, që ishte në atë kohë në kulmin e tij. Dashamirësia që kisha për vjehrrën ajo vinte tek mamaja e saj, e simpatizoja por nuk guxoja t’i afrohesha dhe futa mik një kolegun tim i të cilët do t’i thuash nënë Xhemiles që dua vajzën e saj dhe ai tha e zgjidh unë këtë punë. Ishte një dashuri me shikim të parë dhe të stërparë por nuk arrija t’i afrohesha. Qamilja ka qenë një bashkëshorte bashkëpunuese por edhe kritike. Gëzohej kur unë dilja mirë dhe hidhërohej kur bëja ndonjë gabim në skenë. Pak për fëmijët dhe “mjaltin e mjaltit” të Luftar Pajës “ Fëmijët më kanë ndjekur gjithnjë në skenë, madje Gazin e kam nxjerrë në skenë që në moshën 4 vjeçare. Por kam edhe një djalë tjetër që për humorin e tavolinës është i jashtëzakonshëm. Ai më ka imituar mua në rolin e Cobo Rapushin me shokë… Sokoli ka një djalë (Alson) që ka mbaruar një shkollë për artin dramatik dhe tani punon tek Alfa Tv. Kështu që tradita vazhdon… Nikoleta (vajza) jeton në Greqi, ka mbaruar një shkollë ushtarake dhe sëbashku me bashkëshortin janë kapitena në rezervë. Unë në do të bëhem së shpejti edhe stërgjysh. Prindërit e mi nuk e arritën këtë ditë ndërsa unë jam më i lumturi që po i përjetojë këto emocione. Kam një lidhje të jashtëzakonshme me nipërit dhe mbesat. Mjalti i mjaltit është më i mirë se mjalti…” përfundon rrëfimin e tij Luftar Paja

10 mijë hapat e Luftar Pajës, artisti që frymëzon pa ndalur

Nga Suada Daci

Artikuj të ngjashëm Artikuj

Nano, beteja e një jete

Zonjat e “Prime Time”

Saga e dhimbjes e familjes MULLETI

LILI CINGU, KËMBËT QË VALLËZOJNË ENDE

Një “gjuetar goli” si Jasir Asani

Tigri nxjerr dhëmbët, drejton gishtin drejt Veliajt

Artikujt më të lexuar

Gjergj Luca, kryeoligarku i Shkrimsit, rebeli që grisi diplomën për t’u bërë biznesmen

JETA E NATËS NË VITET ’90, NGA DISKO ALBANIA DHE MARIKAJ TE BUZUKËT E PARTYT RAVE

Tigri nxjerr dhëmbët, drejton gishtin drejt Veliajt

Gjiri i Kakomesë, “Bukuroshja” e braktisur bëhet gati për TURIZËM

MARK PALNIKAJ, INXHINIERI QË “ZHVARROS” ARKIVAT E VATIKANIT

Gratë që vunë përpara burrat

Inva Mula: Unë sopranoja e parë shqiptare në skenat evropiane

Kontaktet

Kategori

Mirëse u ktheve!

Hapni një llogari të re!

Merrni fjalëkalimin tuaj

Je i sigurt që dëshiron ta zhbllokosh këtë artikull?

Are you sure want to cancel subscription?

10 mijë hapat e Luftar Pajës, artisti që frymëzon pa ndalur

Nga Suada Daci

Mbështetni autorët dhe abonohuni në përmbajtje

Shkarko

Zblloko Artikullin

Artikuj të ngjashëm Artikuj

Artikujt më të lexuar

Kontaktet

Kategori

Mirëse u ktheve!

Hapni një llogari të re!

Merrni fjalëkalimin tuaj

Je i sigurt që dëshiron ta zhbllokosh këtë artikull?

Are you sure want to cancel subscription?