Mozaiku me yll, pa yll

Debatet për mozaikun e Muzeut Historik Kombëtar. Institucioni është pa drejtor. Ministria feston javën e kulturës europiane në shesh me këngë e valle. Bashkimi Europian paguan. Ne konfliktohemi. Ne jemi fantastikë kur vjen puna për të debatuar. Ndërkohë që në UNESCO pritej të futej xhubleta, e Ministria e Kulturës përgatiste prej vitesh dosjen që do të na nxirrte “fitues”, në ballinën e Muzeut Historik Kombëtar, copëzat e fustanit të heroinës së mozaikut, binin një nga një. Më ka qëlluar një herë që një nga pllakat të më bjerë në supe. Atë ditë u motivova të bëja një kronikë lajmesh. Ishte koha kur drejtor i Muzeut Historik Kombëtar ishte Melsi Labi. Atë ditë unë ankohesha, ai ankohej. Muzeu atë periudhë nuk kishte as yll dhe as libër. Madje edhe fustani në stilin e xhubletës, po i binte të shkrehtës heroinë. Nga ajo ditë, e deri këtë pranverë, të paktë ishin ata që e ngrinin herë pas here si shqetësim. Kryesisht, vetëm gazetarët e kulturës, që detyroheshin ta bënin kronikën edhe pa sinkrone se vështirë të gjeje një njeri të fliste për situatën e të thonte hapur se i vinte keq që heroina kish ngelur pa fustan për pak, apo heroinës i ishte bërë xhubleta minifund. Por, kur mozaiku u mbulua për të nisur punimet, këtu sikur u zgjua interesi. Edhe më i madh u bë me kalimin e ditëve, teksa numërimi mbrapsht për të zbuluar atë që e quajmë rijetëzim i veprës do të zbulohej. Pak orë më vonë plasi keq debati. Mozaiku pa yll. Mozaiku pa libër. Kishte dalë yll, pa yll apo shkëlqimi i yjeve po zhdukej nga një pushtet te tjetri? Historia e mozaikut të rrahur nga debatet kur ai ishte mirë, kishte kaluar nga dora në dorë, nga artisti te restauratori, nga krijuesi te pushteti, nga drejtorët te ministritë, nga privati që e restauroi njëherë te Bashkimi Europian që po hidhte gjithë ato lekë. Edhe unë vetë dëgjoja dikë e ndryshoja mendim. Derisa vendosa të kërkoj nëpër arkiva për historinë e tij. Mozaiku kishte rrudhur duar që e punonin dhe kishte mbrehur kritikën për pushtetet. Vetë si vepër ishte pak vite më e madhe se unë. Kështu që me siguri të kërkoje për të ishte e lehtë dhe njerëzit që kishin punuar e jetuar me këto histori do të ishin gjallë. Dhe historia ishte e thjeshtë. Një histori shqiptare. Fiks si kjo e pranverës së vitit 2023, kur edhe ulem e shkruaj. Institucioni është pa drejtor. Ministria feston javën e kulturës europiane në shesh me këngë e valle. Bashkimi Europian paguan. Ne konfliktohemi. Tipike histori shqiptare. Ishte viti 1981 Mozaiku i fasadës së Muzeut Historik Kombëtar nisi t'i prezantohej publikut në vitin 1981. Puna për krjimin e tij, idetë dhe konsultimet me Partinë e Punës kishin nisur shumë më herët. Por vetëm në vitin 1981 nisi të lakohej publikisht si një nga veprat më të mira të realizmit të vonë socialist shqiptar. Mozaiku u vendos në ballinën e Muzeut Historik Kombëtar, dhe për mua që në fëmijëri e deri më tani më duket si një kartolinë e vendit që prezantoj kur u them të tjerëve që kam lindur në Tiranë. U vendos në ballinën që i siguronte mozaikut sipërfaqen prej 565 metrash katrorë dhe sipas dokumenteve të kohës mozaiku reflekton disa nga momentet më të rëndësishme të historisë së vendit, që nga antikiteti deri në epokën komuniste. Është punuar me mjeshtëri nga artistët e njohur të kohës si Vilson Kilica, Josif Droboniku, Agim Nebiu, Anastas Kostandini dhe Aleksandër Filipi. Deri në vitin 1991 Dhjetë vitet që vijuan pas prezantimit të veprës nuk u pasuan me ndonjë shqetësim. Komunistët, partia, drejtorët, artistët restauratorët shihnin me krenari se si mozaiku bëhej çdo ditë e më i njohur, çdo ditë e më i famshëm, çdo ditë e më i lakmmuar nga të huajt e paktë që vizitonin Shqipërinë. 13 figurinat, ose thënë ndryshe personazhet e mozaikut që rrëfenin një pjesë të historisë së Shqipërisë qëndronin krenarë deri në vitin 1991, pra gati dhjetë vitet e para të jetës në ballinë të muzeut. Sepse aty rrëfehej historia e shqiptarëve që nga ilirët dhe betejat e tyre me shpata, harqe e parzmore, deri te partizanët me pushkë në dorë. Në qendër të mozaikut duket një grua me krahët hapur, e cila simbolizon “Nënën Shqipëri” e që kishte në dorën e djathtë një pushkë, që simbolizon thënien: “Populli shqiptar e ka çarë rrugën e historisë me pushkë në dorë”, ndërsa në të majtë një partizan me flamur në duar. Një burrë me përparëse dhe me xhaketë hedhur në sup, që simbolizon klasën punëtore, roli i të cilës ka qenë vendimtar në ndërtimin e socializmit është një nga figurat qëndrore. Këto dy burra dhe NËNA SHQIPËRI në mes janë imazhet kryesore, por aty nuk mungon shqiptari i çetave patriotike si dhe anash tij Naim Frashëri me një letër të rrumbullakosur në dorë. Ka elementë si ylli komunist, një libër që thonë se është libër me përmbajtje politike të kohës, por që gjithësesi deri në vitin 1991, dhjetë vite pas prezantimit rrinin krenare në vepër pasi njëlloj si parzmorja dhe shpatat ishin elemente të historisë. Mirëpo, me rënien e diktaturës, disa elementë filluan të ishin shqetësues, sado vite nga historia jonë të tregonin ato. Ylli dhe libri ishin si shpatë për ata që kishin vuajtur burgjeve e kampeve të internimit se kishin thënë një fjalë më shumë se vetë Partia për komunizmin. Ylli dhe libri u rrinin si çekan mbi kokë sa herë kalonin në Sheshin “Skënderbej”. Këtu nisin edhe debatet e para për disa nga simbolet e mozaikut të Muzeut Historik Kombëtar. Artistët në vitin 1993 Agim Nebiu është një nga autorët, krijuesit, punuesit dhe njerëzëve që e duan më shumë këtë mozaik. Sot, kemi fatin ta kemi ende gjallë njeriun që ka jetuar me këtë vepër në çdo pllakë e ngjyrë. E më shumë se vetë dokumentet që zbulojmë për atë kohë, ai na tregon edhe rrezikun e zhdukjes së plotë të veprës. Sepse menjëherë pas rënies së diktaturës, rënies së bustit të Enver Hoxhës, diskutohej për zhdukej e gjithë veprave që rrëfenin histori të tilla. Kishe ide që edhe mozaiku të zhdukej nga ballina e muzeut. A do të ekpozohej brenda në muze apo të bëhej copash, këto do të ishin pika të tjera diskutimi. E megjithatë në një bisedë televizive ku isha e ftuar dhe ku edhe Agimi foli për këtë kohë, ai më zbuloi, mua të ftuarve të tjerë, po edhe publikut se atë kohë, e vetmja gjë që i shkonte ndër mend ishte që të shpëtonte veprën për të cilën kishte punuar aq shumë. "Ndodhën probleme. Në momentin kur u hoqën shumë monumente, u diskutua edhe mozaiku. Ishin simbolet, libri i kuq, ylli i komunizmit. U krijua një shkëndijë për t'u kapur, për të rrezikuar mozaikun. Dhe bënë një mbledhje urgjente në ministri. Na thirrën edhe unë shkova, ishte viti 1993. Unë nuk pranova dhe vendosa që të bëja një retushim. Hoqa librin dhe vura një xhaketë. E po ashtu yllin e kuq dhe atë në flamur që u hoq edhe me kushtetutë. Mbasi mbarova u pëlqye dhe u duartroktik nga Parlamenti shqiptar," - tha Agim Nebiu duke theksuar se kjo ishte përpjekja e tij për të shpëtuar veprën. Këtë e konfirmon edhe një nga artistët e tjerë që ka punuar për veprën e që këtë pranverë e pamë të gëzonte që mozaiku ishte rijetëzuar. Anastas Kostandini thotë se heqja e simboleve në vitin 1993 shpëtoi dhe veprën. “ Ajo që u bë në vitin 1993 nga kolegu ynë ishte një ndërhyrje shumë efikase dhe e zgjuar, e cila e shpëtoi mozaikun nga një lloj urie dhe kontestimi shumë i egër që ishte me ndryshimin e sistemeve. Ylli mbrapa që ka qenë pjesë e kompozimit, u hoq. Po ashtu edhe ylli në flamur dhe libri që ishin 3 elementë që mozaiku i ka pasur, por nuk duhet të bëhen arsye për të bërë një debat të tillë. Debat i tepruar për arsye show. Nuk ka pse të kapet peng mozaiku në momentin që është restauruar dhe është mbyllur ajo histori. Momenti i vitit 1993 i përket një historie”, thotë piktori Anastas Kostandini për atë kohë e për këtë sot. Dokumentet e vitit 1993 Kështu u vendos në vitin 1993 edhe zyrtarisht dhe kjo është e vërtetuar nga një dokument që po të kërkosh e gjen lehtësisht. Vendimi mban datën 15 nëntor 1993 dhe është i firmosur nga Aleksandër Meksi që atë kohë ishte kryetar i Këshillit të Ministrave. Vendimi për heqjen e simboleve të komunizmit nga mozaiku në fasadën e Muzeut Historik Kombëtar nuk cilëson yllin dhe librin në mënyrë specifike, por në mënyrë të përgjithshme si simbole të komunizmit. E megjithatë, ky vendim shoqërohej edhe nga një relacion që mban firmën e Dhimitër Anagnostit, ish-ministrit të Kulturës në kabinetin e drejtuar nga Aleksandër Meksi. Në relacionin që shoqëron vendimin specifikohet në të treja pika se çfarë duhet hequr nga mozaiku. Të hiqet ylli nga Flamuri Kombëtar Të hiqet ylli i madh nga sfondi i mozaikut, si simbol i komunizmit Të hiqet libri me ngjyrë të kuqe, që përfaqëson veprat e E.Hoxhës nga dora e punëtorit. Pra, retushimi për të cilin diskutohet sot, nuk është bërë sot, nuk është bërë nga Bashkimi Europian dhe as nga Ministria e Kulturës. Nuk është bërë pa leje, por është kërkuar nga vetë autorët që të shpëtonin veprën e tyre, e cila është kthyer në simbol të qytetit. Pranvera e vitit 2023 Jemi 30 vite më vonë, nga vendimi i 1993, një Shqipërie të trazuar që ende nuk bie rehat kur diskutohet edhe për çështje të ezauruara. Sepse tranzicioni në art duket se vazhdon ende. Në psikologjinë tonë shteti prish teatro, heq elementë nëpër vepra, nuk di të shkruajë historinë e vet vendit të vet dhe jep me koncesione edhe pasuri si Butrinti apo merr Albanoligjinë çoje në Universitet, pastaj kaloje prapë në Akademi... Të tillë skenarë kemi ende në kokë, të tilla dyshime, të tilla vepra, vendime, ndaj edhe diskutojmë. Dhe është bukur të diskutosh, sidomos për kulturën, identitetin, rrënjët e historinë. E megjithatë, forma e debateve që lëvrojmë ende është mirë të krijohet para se një vendim të merret. Sot ballina mozaiku duket kështu dhe ne memet mund t'i ndërojmë pa frikë, por arsyeja na thërret të artikulojmë të tjera dyshime, pikëpyetje dhe dëshira të brendshme. A duhet retushuar historia? Historia e mozaikut të Tiranës, të Muzeut Historik Kombëtar, të Shqipërisë dhe shqiptarëve, këto ditë përtej zhvillimeve politike na bëri të mendojmë edhe për një tjetër pyetje. Iku muzeu, por çfarë do të mund të bëjmë kur të përballemi me të tjera simbole të komunizmit, që njëloj si simbole të politikave ku jetoi Shqipëria, shënjojnë diçka në historinë e vendit. Mendimet janë të ndryshme. Një prej atyre që bëri më shumë bujë ishte ai i Auron Tares, që shpesh në lidhje me çështje të identitetit reagon. Kishte historianë dhe intelektualë që u përfshinë të jepnin përgjigje së njëjtës pyetje: “A duhet retushuar historia në këtë mënyrë? Giora Solar Komenti i Giora Solar, një arkeolog izraelit që është një prej emrave më autoritarë në botë për fushën e trashëgimisë kulturore ishte kundër prekjes së mozaikut. Ishte i pari për të cilin kërkova nëse kishte një mendim në lidhje me këtë çështje të mozaikut të Muzeut Historik Kombëtar. “E habitshme. Kujtova se të gjithë e kuptojnë se nuk preken veprat e artit e historisë. Nuk ndryshohet historia duke prishur vepra të tilla. Doni të përmirësoni të ardhmen? Mësojuni brezave të rinj historinë ashtu së bashku me gabimet e saj. E kjo bëhet jo duke ndryshuar atë, por treguar faktet dhe të vërtetën ”, shkruante ai. Pas tij, mendime të tilla gjeja të artikuloheshin nga dita në ditë. Një prej tyre ishte edhe Auron Tare, që e mban lidhur fort veten pas çështjeve të identitetit. Auron Tare “Restaurimi i pritshëm me një fond të Bashkimit Europian e konsolidoi veprën nga gjendja strukturale, por nuk ktheu pjesët e hequra me pa të drejtë nga një vepër që i përket një epoke tashmë të përfunduar. A ka rrezik që ashtu si brezi i lindur dhe rritur në komunizëm i cili e mësoi historinë të deformuar, edhe brezi postkomunist të ndjekë të njëjtën mënyrë të të mësuarit të historisë”? Të tilla pikëpyetje ngre Auron Tare ndërsa e telefoj të më tregojë pak më shumë për përgjigjet që gjen ai brenda vetes dhe më thotë se sjellja ndaj kësaj vepre duket e ngjashme me atë të pushtetit komunist. A ka zgjidhje të tjera? Ka plot, më thotë, por duhet të mendojmë se si po ua mësojmë historinë brezave të ardhëshëm. Erald Kapri Tërësisht kundër debatit që po zhvillohej ishte historiani Erald Kapri, i cili jo pak herë ka treguar se qëndrimi ndaj elementëvetë tillë, simbole dhe vepra të komunnizmit nuk e kanë vendin në ballinë të kryeqytetit apo në ballinë të ekpozimeve artistike. Duke e konsideruar nihiliste elitën e shoqërisë shqiptare ai shkruan kështu : “Qindra reagime për mungesën e yllit komunist dhe librit të Marksit në mozaikun e pështirë të realizmit socialist, që tenton të na mbushë mendjen se komunistët vlejnë sa mijëra vjet histori të shqiptarëve bashkë. Janë të paktë ata që kanë kurajo e të thonë që kjo vepër e turpshme ideologjike është hipokrizi e ndyrë që i rri në mes kryeqytetit të një shoqërie të kalbur që nuk dënoi askënd për krimet e shumta. Indinjohen për “retushimin” e një vepre por aspak për krimet e pandëshkuara. Shoqëri me elitë nihiliste”. Neritan Sejamini Me dyshimin se sa e mundur është të zhvvendoset kjo vepër nuk anë të paktë ata që mendojnë njëlloj si analisti Neritan Sejamini. Duket në fakt një zgjidhje që mund t'i kënaqë të gjithë ata që e duan veprën të plotë, ata që e duan pa simbole të komunizmit apo ata që duan ta tregojnë historinë siç ka qenë e të tjerë, “ Mendoj se nuk ka lidhje me retushimin e historisë—historia nuk mësohet nga një mozaik. Mendoj se, në këtë rast, çështja është: a duhet të ruhet dhe të ekspozohet “arti” i politizuar, i porositur dhe krijuar me qëllimin e vetëm për të ndikuar njerëzit që të pranojnë një pushtet diktatorial? Unë mendoj se mozaiku, në formën origjinale, mund ta kishte vendin në një muzeum mbi artin në diktaturë— për të informuar dhe edukuar për makinerinë dhe mjetet me të cilat u mbajt në këmbë diktatura—por jo në qendër të Tiranës ”, thotë Sejamini. Me lekët e Europës Gjithmonë kemi pasur probleme lekësh kur vjen puna te kultura. Lekë për libra nuk ka. Biblioteka e Pogradecit me siguri ka që në vitin 1998 që nuk blen tituj të rinj. Po nuk ka gjë të lexojnë ato njëherë. Ose do të kalojmë në modelin tjetër, si në Kukës, ku ka dy salla plot me libra anglisht, një e krijuar me lekët e Bashkimit Europian dhe tjetër një sallë Amerikane. Tjetër alternativë nuk ka, veçse po kaloi aty ndonjë autor të dhurojë dy kopje të librit të tij shqip. E bëj këtë lidhje pasi EU4Culture, një instancë që na ka ndihmuar ndër vite për gjëra të bukura edhe si libri, angazhohet që të na bëjë më mendjehapur kur vjen puna te sjella e shtetit ndaj kulturës. Sepse ndonëse ata na japin para për të botuar, ndërtuar, rijetëzuar, na duhen sy për të lexuar, shijuar, kuptuar. I tillë është edhe rasti i restaurimit të mozaikut, që ndonëse ca vite më parë u ndihmua nga një kompani celulare të restaurohej, në nëntor të vitit 2019, ulëriste sërish për ndihmë. Nuk po i hyjmë një debati tjetër që do të merrej me cilësinë e punimeve të privatit që e mori atë kohë apo atyre që e restauruan ashtu se aq para u dhanë e për aq dilte hesapi mirë. “Në nëntor të vitit 2019, Shqipëria u godit nga tërmeti më vdekjeprurës i 50 viteve të fundit. Efektet e tij shkaktuan dëme të mëdha në 11 bashki, duke përfshirë objekte të shumta të trashëgimisë kulturore, midis tyre edhe Mozaikun. Në përgjigje të kësaj krize, Bashkimi Evropian (BE) nisi projektin EU4Culture, të zbatuar nga Zyra e Kombeve të Bashkuara për Shërbimet e Projekteve (UNOPS) në bashkëpunim me Ministrinë e Kulturës së Shqipërisë. Ky projekt synon restaurimin dhe rijetësimin e siteve kulturore që u dëmtuan nga tërmeti dhe është një nga programet më të mëdha të trashëgimisë kulturore të financuara nga BE në mbarë botën, me një buxhet total prej 40 milionë euro”. Ky ishte njoftimi i parë që bëhej nga Bashkimi Europian në lidhje me mozaikun e Muzeut Historik Kombëtar. Derisa arritëm në ditët e sotme, kur vepra u zbulua e rijetëzuar, nëpër rrjete sociale gjeje edhe shprehje si KUSH KA TOPIN GJUAN PENALLTINË. Por, si ka qenë edhe ku konsiston puna e BE për mozaikun e shumëpërfolur, desha edhe unë ta zbardhja. Faza e kosultimit Në maj të vitit 2021, EU4Culture krijoi atelienë që do t’i shërbente procesit të restaurimit duke formuar një ekip ekspertësh multidisiplinor të përbërë nga inxhinierë, teknologë, specialistë të konservimit, restaurator dhe artistë që punuan për Mozaikun në vitet 1980. Pas diskutimeve të shumta dhe në konsultim me disa nga autorët, ekipi vendosi për restaurimin me fokus ruajtjen e elementeve origjinalë, duke marrë në konsideratë teknikat dhe materialet origjinale të përdorura si dhe zhvillimet moderne të teknologjisë në konservim dhe restaurim. Sa dëme kishte? Pas kontrolleve u vu re se uji që rridhte nga çatia depërtonte në të çarat e mozaikut duke shkaktuar ndryshkjen dhe zgjerimin e shufrave të armaturës nën sipërfaqe, gjë që çonte në krijimin e zgavrave. Për më tepër, disa nga copëzat origjinale të mozaikut pësuan fraktura për shkak të ekspozimit ndaj lagështirës dhe luhatjeve të temperaturës. Për këtë arsye, u pa i nevojshëm riparimi i çatisë. Gjatë riparimit, u zbulua se shtresat e çatisë të shtuara përgjatë viteve ishin pesë herë më të trasha se sa ishte parashikuar gjatë fazës së projektimit. Si pasojë, u hoqën më shumë se 437 tonë mbeturina dhe çatia u hidroizolua e u nivelua për të shmangur kontaktin e mozaikut me ujin e shiut. Konservimi Ekipi i EU4Culture u përball me sfidën e madhe të konservimit të sipërfaqes së mozaikut prej 565 m2, një sipërfaqe më e madhe se e një fushe basketbolli. Për këtë qëllim specialistëve iu desh të dokumentonin me dorë çdo gur të mozaikut, duke përdorur një rrjetë plastike dhe letër kalku. Kjo përfshinte identifikimin dhe regjistrimin e 123 toneve të ndryshme ngjyrash dhe qindra mijëra gurëve individualë. Ku t'i gjejmë pllakat? Fabrika që i prodhoi ato 40 vjet më parë ndodhet me qendër në Venecia të Italisë. Autorët e mozaikut ndihmuan ekipin e EU4Culture për porositjen dhe blerjen e teserave po në atë fabrikë. Kjo nuk ishte detyrë e thjeshtë, pasi ekspertët duhej të merrnin në konsideratë ndërlikimet, si gjetja e mineraleve, ndikimi i lagështisë, luhatjet termike gjatë procesit të prodhimit si dhe shumë faktorë të tjerë. Fatkeqësisht, disa nga mineralet e përdorura për prodhimin e teserave origjinale nuk ishin më të disponueshme, prandaj kimistëve dhe teknologëve iu desh të përpiqeshin më shumë për të identifikuar dhe krijuar materiale që përputheshin saktësisht me tonet e ngjyrave origjinale. E megjithatë fabrika në Venecia, ajo që i kishte prodhuar 40 vite më parë erdhi në ndihmë, ndonëse u habit me kërkesat e profesionistëve. Restaurimi Restauruesit e ndanë Mozaikun në segmente dhe e punuan çdo segment të dëmtuar në një atelie të përshtatur në muze, duke zëvendësuar, në zonat e prekura, hekurat dhe copëzat e ndryshkura me të reja. Gjatë 22 muajve, ata pastruan me kujdes dhe lyen me llak të gjithë sipërfaqen e mozaikut. Buxheti total i punimeve arriti në gati një milion EURO. Historia vazhdon “Restaurimi i ndërtesës së Muzeut Historik Kombëtar dhe rikonceptimi i ekspozitave muzeale do të vazhdojnë në gjysmën e dytë të vitit 2023. Nëpërmjet programit EU4Culture, një dizajn i ri po zhvillohet për ta përmirësuar Muzeun sipas standarteve moderne ndërkombëtare”, saktëson BE ndërsa i kërkoj të dhënat për punën e kryer deri në zbulimin e mozaikut të Muzeut Historik Kombëtar. Mozaiku “SHQIPËRIA” Në ballinën e Muzeut Historik Kombëtar është një mozaik me përmasa 37 x 11 m. Mozaiku përbëhet nga 13 figurina afërsisht 10 metra të lartë dhe zë një sipërfaqe prej 400 m2. Mozaiku titullohet “Shqipëria”. Mozaiku paraqet një skenë masive me luftëtarë, e cila përbëhet nga 13 personazhe: burra e gra, që nga ilirët me shpata, harqe e parzmore, deri tek partizanët me pushkë në dorë. Në plan të parë paraqitet një grua krahëhapur me veshje karakteristike kombëtare, duke ecur me hap dinamik dhe me pushkë në njerën dorë. Ajo është qendra ideologjike e kompozimit. Një simbolikë e marshimit përpara të Shqipërisë. Në qendër të mozaikut kjo grua me krahët hapur, e cila simbolizon “Nënën Shqipëri” mban në dorën e djathtë një pushkë, që simbolizon thënien: “Populli shqiptar e ka çarë rrugën e historisë me pushkë në dorë”. Majtas gruas paraqitet një partizan që mban një flamur ndër duar. Në mozaikun “Shqipëria” paraqiten luftëtarë me pushkë në duar. Djathtas paraqitet një burrë me përparëse dhe me xhaketë hedhur në sup, që simbolizon klasën punëtore, roli i të cilës ka qenë vendimtar në ndërtimin e socializmit. Në vijim paraqitet një luftëtar i çetave patriotike dhe anash tij është Naim Frashëri me një role letre në dorë. Personazhet në vijim janë luftëtarë ilirë me shpata, harqe e parzmore ndër duar. Në mozaikun “Shqipëria” në ballinën e Muzeut Historik Kombëtar paraqiten figura përgjithësuese të njerëzve të kategorive të ndryshme, të cilët kalojnë nga një plan në tjetrin, nga epoka e lashtësisë deri në epokën e socializmit.

Nga Luela Myftari

Artikuj të ngjashëm Artikuj

Nano, beteja e një jete

Zonjat e “Prime Time”

Saga e dhimbjes e familjes MULLETI

LILI CINGU, KËMBËT QË VALLËZOJNË ENDE

Një “gjuetar goli” si Jasir Asani

Tigri nxjerr dhëmbët, drejton gishtin drejt Veliajt

Artikujt më të lexuar

Gjergj Luca, kryeoligarku i Shkrimsit, rebeli që grisi diplomën për t’u bërë biznesmen

JETA E NATËS NË VITET ’90, NGA DISKO ALBANIA DHE MARIKAJ TE BUZUKËT E PARTYT RAVE

Tigri nxjerr dhëmbët, drejton gishtin drejt Veliajt

Gjiri i Kakomesë, “Bukuroshja” e braktisur bëhet gati për TURIZËM

MARK PALNIKAJ, INXHINIERI QË “ZHVARROS” ARKIVAT E VATIKANIT

Inva Mula: Unë sopranoja e parë shqiptare në skenat evropiane

Kombinimet e shtatorit dhe rikthimi në fëmijëri…

Kontaktet

Kategori

Mirëse u ktheve!

Hapni një llogari të re!

Merrni fjalëkalimin tuaj

Je i sigurt që dëshiron ta zhbllokosh këtë artikull?

Are you sure want to cancel subscription?