Jozefina Topalli rikthehet: Lul Basha, të flasin ata që e njohin para 2005!

Jozefina Topalli është një nga gratë më interesante të politikës shqiptare në këto 30 vite.

E fortë, e vendosur, me tipare burrneshe, ajo ka drejtuar një Kuvend plot me burra. Njërin prej tyre ka dashur edhe ta “nxjerrë prej zhelesh”. Një koleg deputet dikur e quajti “Provinciale nga Shkodra” dhe që prej asaj dite ajo iu zotua vetes se nuk do lejonte kurrë askënd ta fyente. Jozefina, i ka provuar të gjitha emocionet. Ka prekur fundin, është ngjitur lart, ka rënë prapë dhe është ringritur. Nga gjysmë e internuar në diktaturë, në punëtore bujqësie, pastaj kryetare parlamenti. Të gjitha ulje-ngritjet e forta të jetës ajo i ka treguar në këtë intervistë për revistën Newsbomb.al.

Ju jeni parë gjithnjë si një grua e fortë, e hekurt. Disa ju kanë krahasuar edhe me Margaret Theçer. Por çfarë fshihet pas një gruaje të hekurt? Cila është historia juaj… Unë nuk e kam menduar ndonjëherë se jam e hekurt. Por unë besoj se të gjitha gratë, në çfarëdo fushe që janë, në varësi nga ngjarjet që shenjojnë jetën e një gruaje, në vështirësitë dhe sfidat që ato ndajnë çdo ditë të jetës së tyre, janë të tilla. Jeta jonë është eksperienca që kemi në vite. Në këtë kuptim, çdo nënë, bashkëshorte, çdo grua është e hekurt në vendimet e saj në raport me familjen dhe drejtime të tjera. Çdonjëra prej nesh ka pasur sfidën e saj. Në politikë është më e dukshme, por mbetet e njëjta gjë si me të tjerat gra që jetojnë momente të caktuara të jetës së tyre. Thatë që janë disa gjëra që na shenjojnë e na bëjnë të forta. Ju çfarë ju ka shenjuar? Unë kam besuar se familja është ajo pjesë e jetës së fëmijërisë që të formëson në 90 % të sjelljes në momentet e rinisë, dhe periudhat që pasojnë. Ato parime me të cilat ti ushqehesh, vlerat ku beson, edukata që përcjell çdo ditë, dhe mbi të gjitha - modeli i nënës në familje dhe raporti me prindërit janë gjëra thelbësore. Këto janë bazat ku çdokush mbështetet për t’u përballur me sfidat e jetës. Unë, kam qenë shumë e lidhur me familjen, në mënyrë të veçantë me nënën, motrën, vëllanë, si shumë të tjerë. Për shkak të kushteve që kishim, e dija që i kisha rrugët të mbyllura për të ecur në jetë, se ashtu ishte koha. Në mënyrë të pavetëdijshme përpiqesha të isha nxënësja më e mirë e klasës. Përpiqesha të fitoja olimpiadat në shkollën tetëvjeçare, apo të mesme. Goditja e parë ishte kur nuk më dhanë bursën dhe u nisa të punoja për 10 vite me radhë në bujqësi. Një 18-vjeçare që shkonte si e internuar të punonte në bujqësi. Sigurisht që kjo të shënjon. Ku punonit? Në fshatrat rreth Shkodrës. Por kjo më mësoi të kuptoj më mirë jetën, më mësoi të shoh se si është jeta e fshatit, cila është jeta e gruas në fshat, sa dhimbje, sa sakrifica dhe sa uri kishte në atë periudhë në familjet shqiptare. Më bëri të nderoj çdo njeri pavarësisht punës që bën në jetë. Më bëri të shoh jo vetëm me dhembshuri, por edhe me respekt, të gjithë ata që detyroheshin të bënin punë të vështira. Kjo të formëson në karakter. Më ka mësuar edhe të rezistoj dhe të mos demoralizohem, dhe të besoj se kështu është për momentin, por s’ka për të qenë gjithmonë. Modeli im ishte nëna ime që nuk dëshpërohej ndonjëherë edhe kur nuk kishte bukë për të n’a dhënë. Besonte se diçka do të ndodhte dhe se Zoti do të na ndihmonte për të pasur mundësi një të nesërme të blenim ushqimin e ditës. Këto janë momente kyçe që shënojnë jetën e çdo njeriu. Kjo nuk është vetëm historia ime, por besoj se ishte historia e shumicës së shqiptarëve, në atë periudhë, por edhe tani. INTERNIMI/ TOPALLI: PUNOJA NË BUJQËSI, E LAJA TOKËN ME LOT Vini nga një familje e persekutur. Sa e keni vuajtur këtë fakt? Çfarë mendonit teksa bënit punë të vështira në fshat? Laja tokën me lot, sepse duhej të mbillja misrin, ta plehëroja, duhet të bëja të gjitha shërbimet që bën njeriu në fushë. Pastaj duhet të mbaje thasët, të mbushje makinat, karrocat. E kur kthehesha në shtëpi, përfshihesha në realitetin tim. Merrja të gjithë librat e matematikës të vitit të parë në Universitet. Isha vetëm 18 vjeç. Kisha ëndërr të studioja matematikë dhe me mendjen time, lexoja leksionet që bëheshin në Universitet. Mandej përpiqesha të ndihmoja nënën time në punët e dorës që i bënte për të fituar ndonjë lek. Pas kësaj përpiqesha të lexoja, por dhe të shihja fshehtas RAI1, RAI2, film, spektakël, emisionin e Pier Anxhelos, që të plotësohesha dhe të mos mbetesha mbrapa. (Përlotet) Kur ndryshoi jeta juaj? Kur filloi rrëzimi i Murit të Berlinit, një gjë e pabesueshme, e ndiqnim tek RAI1. Kur erdhi Albano me Rominën të këndonin në Shqipëri dhe TVSh po e jepte direkt, vajzën e kisha të vogël dhe e mbaja në krah… Ata këndonin “Liberta” dhe unë qaja. Shihja që këndonin në stadiumin plot dhe këndoja e qaja. Emocionohem kur e kujtoj këtë moment. (Përlotet sërish) Ishte një periudhë e rrezikshme. Disa ditë përpara ngjarjes së 2 Prillit, në Shkodër kishte lëvizje të fuqishme. Njerëzit dilnin, por edhe dega e brendshme ishte shumë e egër. Arrestonin dhe torturonin njerëz por unë dhe im shoq ishim gjithkund. Vinim edhe në Tiranë ku lëvizja vlonte. Nuk mendoja se mund të më ndodhte ndonjë gjë. S’e llogarisja veten. Kaq përjetim dhe emocion i fortë ishte brenda meje. Mendoja vetëm për vajzën. Më pas, gjërat ndryshuan. Mbarova Universitetin për Matematikë që kishte qenë ëndrra ime. Diplomimin ma bënë me ceremoni sepse nxora rezultatin më të mirë që kishte ai vit shkollor. Ëndërroja të isha pedagoge e Matematikës në Universitet dhe pse kishte edhe aty zhvillime të mëdha. Mbylleshin degët shkencore dhe hapeshin degë sociale. Filloi të zvogëlohej numri i pedagogëve ndaj dhe nuk pata fat të jap mësim. Paralelisht kisha punuar edhe për Drejtësinë ndaj fillova punë si Kancelare në universitet dhe të jepja lëndën e të Drejtës Publike. “PROVINCIALJA NGA SHKODRA”, si e fyeu deputeti i PD Si u futët në politikë? U propozova për herë të parë si deputete (dhe pse nuk isha anëtare e PD) në 1996. M’u duk e çuditshme. Si mundet të më propozojnë, mendoja! Unë duhej të rritesha nga pikëpamja intelektuale, duhet të bëja shkolla të tjera…Ju thashë një “jo” të prerë. Isha 32 vjeçe atëkohë. Zyrtarët lokalë të PD e shtuan presionin, por unë nuk e kuptoja politikën. Sistemi kishte ndryshuar, e ëndrra ime mbetej në Univeristet. Por nuk rezistova dot shumë, aq më tepër kur më kujtonin të kaluarën time. Kur erdha këtu, më caktuan në krye të Komisionit të Ligjeve. Erdha te selia që dikur shërbente si Komiteti Qendror i Partisë dhe më thanë të takoja në kat të dytë sekretaren për të marrë çelësin e derës së Komisionit. Mbërrita në 2 dhe sekretarja më priste. Nga ana tjetër po vinte një deputet i PD dhe më foli: – Ti je Jozefina? Po, - i thashë. – E ku të gjetën ty provinciale nga Shkodra të vendosnin në krye të Komisionit të Ligjeve?! Unë mbeta. Nuk mund ta imagjinoja si mund të fyhej dikush kaq ballazi. U bëra ujë në djersë por nuk dita t’i kthej përgjigje. Ndoshta dhe sepse vetë besoja se s’mund të bëhesha kryetare e Komisionit të Ligjeve menjëherë. Që nga ajo ditë vendosa se nuk do heshtja kurrë nëse të tjerët më sulmonin. Edhe sot e kam në kokë mënyrën sesi ma tha. U ndjeva shumë e fyer. Kjo është hera e parë që e tregoj, se kam thënë asnjëherë sepse ishte edhe i partisë time. Kush ishte ai? Jo nuk e them. PLUMBA, TË VRARË… TOPALLI KUJTON PERIUDHËN E ERRËT: PIJA CIGARE DHE NUK NDALESHA Aty mora vendim që nuk do hesht kur tjetri më fyen. Në atë kohë, PS bojkotonte Parlamentin dhe muaj më vonë, për shkak të firmave piramidale, vendi shkoi në krizë të rëndë. E përjetova dhe unë shumë keq. Më kujtohet që kur kthehesha në shtëpinë time në Shkodër, bëja 4 orë të shkoja e të vija, kisha 2 fëmijë, djali ishte disamuajsh. Prindërit dhe bashkëshorti më kanë mbështetur shumë. Po të mos ishin ata nuk do isha kjo që jam. Ata më kanë ndihmuar të studioja. Më mbanin fëmijët kur më pas u bëra edhe nënkryetare e Parlamentit, nënkryetare e Partisë, sepse të gjithë ikën dhe PD ra nga pushteti. Ata që ishin në qeveri nuk e njihin më PD-në. U larguan dhe shumica nuk u kthyhen asnjëherë. Në PD kishte 4-5 vetë. Në Shkodër ishte situatë e tmerrshme. Kishte plumba, të vrarë… një absurd. Pija cigare dhe nuk ndalesha. Kisha një vuajtje brenda shpirtit se si po shpartallohej vendi. Në të njëjtën kohë, vendosa të bëj betejën e kthimit në normalitet. E para, kishte nevojë për opozitë dhe PD duhet të ribëhej nga e para. Mua më caktuan kryesisht në qytetet e jugut dhe që atëherë me Vlorën kam pasur një raport shumë special. Ndoshta se vlonjatët dhe shkodranët kanë diçka ndryshe; jemi kokëfortë në mënyrën tonë. Ngritëm PD-në në një kohë të shkurtër. Kjo më jepte një kënaqësi të madhe. Kulmi i karrierës tuaj ishte kur u zgjodhët kryetare e Kuvendit, e para grua. E kujtoni atë moment? Nuk e di pse, por nuk e kisha menduar kurrë se mund të isha kryetare e Parlamentit. Kisha qenë nënkryetare për 2 mandate. Para meje, kryetar i Parlamentit ishte Servet Pëllumbi, profesor, kishte vite të rëndësishme në jetën politike, kishte qenë nënkryetar i PS dhe e drejtoi me shumë urtësi institucionin. Ishte rreth të 70-tave. Në përceptimin tim, kisha idenë që kryetari i Parlamentit duhet të ishte një burrë rreth asaj moshe. E mendoj dhe sot se në të tilla institucione, Parlament, Presidencë, në funksion të mbarëvajtjes së punëve, në krye duhet të jetë një politikan në fundin e karrierës, jo në fill të karrierës siç isha unë. Sepse në fund të karrierës, ke të gjithë eksperiencën dhe di gjithçka mbi lojrat politike. Ke sensin më të madh të përgjegjësisë ndaj vendit dhe ke një mature politike dhe njerëzore shumë më thelbësor, sesa kur je 40 vjeçe. Ju penalizoi kjo gjë? Jo. Unë sot nuk jam ajo që isha 40 vjeçe kur u bëra kryetare e Kuvendit. Por unë isha nënkryetare Partie dhe kjo më bënte më të fortë brenda forcës time politike. Ndoshta unë kam bërë një gabim se shumë herë, mendoja të ndihmoja kryetarin e grupit të mblidhte deputetët. Do të kisha qenë më komfort në pozicionin tim, po të mos shkoja përtej detyrës së Kryetarit të Parlamentit. Por ishte një eksperiencë e jashtëzakonshme. Po më thoni se ju vjen keq për ato sherret në Parlament? Jo, nuk kishte mënyrë tjetër për t’u mbrojtur. Pse mendoni kështu? Jeta politike ishte shumë e ashpër. Kishte shumë dallime mes raportit që kisha me deputetët dhe asaj që thoshin përpara kamerave. Dhe kjo më çudiste shumë. Më përjashtim të Gramoz Ruçit. Gjërat që thoshte i bënte. Nuk ndryshonte. Të tjerët, ndryshe flisnin, e ndryshe vepronin dhe mua kjo më çudiste. Edhe nervozohesha pamasë por s’kisha mënyrë tjetër të çoja përpara axhendën parlamentare. Por ishte koha kur Opozita nuk shitej. Dhe për këtë e respektoj. (JOZEFINA TOPALLI: DRITËRO AGOLLI MË SHKRUANTE POEZI NË SEANCË) A kishte shumë presion ndaj jush, qoftë edhe për faktin që ishit grua, në atë pozicion kyç, ku mund t’i hiqnit fjalën edhe t’ia jepnit sa herë donit 100 burrave aty? Politika ishte e ashpër, por edhe unë isha shumë e prerë. Mendoja se rregullorja duhej të respektohej siç ishte e shkruar ndërkohë që kryetarët e parlamentit pas meje, ishin ndryshe. Por ky koncepti im për ligjin dhe rregulloren nuk kishte lidhje me pjesën tjetër. Në përgjithësi, hiq pjesën e ashpërsisë që dukej në publik, burrat më kanë respektuar. Nuk kam pse të bëj viktimën ngaqë isha grua. Biles nganjëherë ishin të sjellshëm dhe xhentilë. Dritëro Agolli ishte shumë xhentil. Më shkruajti poezi në një prej seancave plenare. Nuk po përmend emra të deputetëve të tjerë që shkruanin poezi dhe m’i sillnin kur drejtoja seancën. Ishin poetë dhe duhej të kuptoheshin si të tillë. Po me ta, ishit e ashpër ju?? Jo. (qesh). Nuk do e harroj kush irritimin tuaj “do të nxjerr prej zhelesh” për Taulant Ballën… Media ka bërë punë të rëndësishme që kjo shprehje të mbahet mend dhe mua më vjen shumë se këtë nuk doja. Në parlament duhen ruajtur ca norma edukate, dhe rregullorja. Perceptimi dhe dëshira ime për të pasur një parlament anglez, ishte aq jashtë realitetit sa unë nuk isha aq realiste me zhvillimet në politikën shqiptare. Qytetarët dëgjonin atë që thuhej me mikrofon dhe nuk dëgjoheshin zërat jashtë mikrofonit se çfarë thuhej ndaj meje, herë pas here. Seancat e buxhetit zgjateshin me 12 orë dhe të gjitha palët acaroheshin dhe lodheshin. Po sot do të donit ta nxirrnit Taulant Ballën prej zhelesh kur e shikoni në parlament? Sot do të kisha dashur që parlamenti të ishte politik, sepse nuk është politik. Të ishte përfaqësues, sepse nuk është përfaqësues. Të kishte pjesën elitare dhe nuk e ka. Të kishte dhe klasë politike që nuk e ka. Unë e ndjek parlamentin. Jo më larg se dje pashë sesi u bë votimi dhe më pas filluan diskutimet. Eshtë tallje. Më mirë mbylle parlamentin. Të marrësh vendimin e KQZ e të thuash: kam 74 mandate, 4 vite s’ka parlament se unë i kam votat. Është e papranueshme. Gjëja më e çuditshme ishte që kryetarja e Kuvendit tha se ky ishte vendim i Konferencës së kryetarëve. Dmth, kryetarët e grupeve kishin rënë dakord. Eshtë një turp dhe tregon problemet e mëdha të jetës parlamentare. Të ndalemi pak te momenti i kthesës së madhe në PD kur ju mbetët për herë të parë jashtë listave për deputetë. Çfarë ndodhi në raportin tuaj me Bashën? E dëgjova Lulzim Bashën kur lexoi listën pas mesnate me një qetësi që nuk e kam kuptuar gjatë gjithë kësaj kohe. E prisja në fakt se prej kohësh po e njihja partinë tek e cila shërbeva si nënkryetare për shumë vjet. Nuk e kuptoja sesi mund të shitej kauza e opozitarizmit. Më vonë e kuptova pavarësisht dyshimeve që kisha që herët. Opozitarizmi është mision. Nuk më shkonte kurrë mendja deri aty që për agjendën time ekonomike, të shes misionin politik. Nuk e kuptoja pse kryetari i partisë hapte çadra në bulevard kur duhet të bënte fushatë. Që të mos hysh në zgjedhje ishte një pikë tjetër që unë kurrë nuk mund të pajtohesha, me Lulzim Bashën jo e jo, por edhe të ishte i familjes sime! U vendos një minë në sistemin pluralist që fuksiononte si i çalë prej 3 dekadash. Ishte i brishtë por nuk meritonte ta shpartalloje për arsye personale. Këtu, ndarja ime me Lulzim Bashën ishte e prerë. Dhe këto, kam shkuar dhe ia kam thënë Lulzim Bashës ballazi, në zyrën e tij në PD. Të gjithë ata që thonë se “Jozefina u hoq nga lista” i bëjnë qefin Lulit. Jozefina është larguar se ia ka thënë përpara që të gjitha, vite me radhë, në mbledhjet e grupit parlamentar, dhe në zyrën e tij. “TË FLASIN ATA QË E NJOHIN LULIN PARA 2005. KA LIDHJE INTERESANTE Çfarë ju thoshte Lulzim Basha kur ia thonit këto? Nuk i lëvizte fytyra dhe nuk jep fare përgjigje. Ishte e çuditshme. Asnjë përgjigje. Ti flet, ai mendonte tjetër gjë. Zero fare. Nuk ka emocione ai. Por ka gjënë tjetër. Agjenda e tij ka qenë agjenda ekonomike përveçse agjendave të tjera që mbetën ende të paqarta. Nuk është e thjeshtë të gjesh se çfarë mendon Lulzim Basha dhe sot që flasim bashkë. Do të kisha dashur shumë që ata që e kanë njohur para 2005 të flisnin për jetën e tij. Nga 2005 e deri tani, shqiptarët e kanë parë dhe kanë kuptuar diçka. Vitin e fundit kanë kuptuar shumëçka, me blindimin e dyert, me gazin, etj etj, por duhet të flasim për atë që ishte para 2005. Çfarë ishte ai para vitit 2005? Po ta dija do e kisha thënë. Me dyshime nuk mund të flas. Unë nuk flas kur dyshoj. Unë flas kur e kam kuptuar dhe jam e bindur se çfarë ka qenë. Kush duhet t’i thotë? Të gjithë ata që e kanë njohur para 2005. Ka shumë në Shqipëri që e kanë njohur. Jo domosdoshmërisht të gjithë e dinë se çfarë ka qenë para 2005. Nuk është aq e thjeshtë ende sot. A është Sali Berisha ai që duhet të flasë për Bashën para 2005? Nuk e di a e ka njohur para 2005. Nëse e ka njohur dhe ka ditur ndonjë gjë, duhet ta kishte thënë. Por nuk e kisha për Berishën. Unë e di që janë shumë ata që e njohin. Dhe jo vetëm në politikë. Ka lidhje interesante ai… Po Berisha ka gabime në rrugëtimin e Lulzim Bashës pas 2005? Padyshim. Çfarë gabimesh? Lulzim Basha ka pasur gjithmonë një korsi të veçantë në PD dhe në qeverinë e PD. Ishte ministri më i dobët, më i papërgjegjshëm. Ai liberalizoi vizat, futi Shqipërinë në NATO. Të paktën në spotin zyrtar të fushatës elektorale këtë thotë… Të them një gjë?! Mos i beso kurrë fushatave elektorale, në pjesën më të madhe të tyre, në mënyrë të veçantë të atyre që e kanë pasion gënjeshtrën. Liberalizimi i vizave ka qenë një proces i shumëanshëm në shumë fusha që drejtohej nga kryeministri i vendit. Hyrja në NATO ka qenë një proces jo i thjeshtë, shumë më i madh se sa Shqipëria që drejtohej nga Kryeministri. Kur krijuat Lëvizjen për ndryshim, u cilësuat si tradhtare nga militantët e PD… Jo. Armike. Vrasëse me pagesë politike. E shtonin dhe fjalën politike. Hapët lëvizjen tuaj para zgjedhjeve. Megjithatë nuk ia dolët të hynit në parlament. Si e keni parë këtë tani që ka mbaruar? Kam pritur me vite të tëra me shpresë dhe kam folur vazhdimisht. Kam folur sepse kam dashur të besoj se nervi politik i kësaj force, nuk kishte mbaruar. Nuk jam ndalur 8 vite rresht duke folur dhe besova deri në fund se ndryshimi do të vinte brenda asaj force politike. Nuk gjeta asnjë shenjë. Deri në muajt e fundit, kur vendosa të krijoj Lëvizjen për Ndryshim. Vetëm në kufijtë e kohës që mund të lejonte për të krijuar diçka, unë kam dashur të besoj se reformimi i opozitës, ose më mirë krijimi i një opozite të vërtetë dhe jo të shitur nga lidershipi i saj, të ndodhte me një lëvizje brenda saj. E pamundur. Pse ishte e pamundur? Çfarë duhet që njerëzit të besojnë dhe të të ndjekin? Ka shumë faktorë. Njerëzit ishin aq të mërzitur me Edi Ramën sa donin të besonin thelbësisht që duhet të ikte. Lul Basha e kishte kuptuar këtë dhe thoshte “të heqim këtë njëherë”. Si mesazh e kishte mençurisht për veten e tij: Të heqim Ramën njëherë dhe është normale që njerëzit ta përkrahnin dhe pastaj këtu brenda do rregullohemi. Sepse nuk e besonin. Por e pranonin si kryetar, pavarësisht se ai i kishte hequr nga zgjedhjet, i kishte tradhëtuar në çdo kauzë. Kjo periudhë kërkon një reflektim shumë të thellë, nga secili prej nesh. Ne duhet të mësojmë të reagojmë kur gjërat nuk shkojnë siç duhet. Edhe unë kam gjetur shumë shpejt përgjigjen për kryetarin. Unë nuk shkoj pas kryetarit, kushdo qoftë ai. Unë shkoj pas parimit dhe vlerës që besoj. Nuk ia dola, por nuk jam penduar që kam thënë të vërtetat që dija. Dhe raporti me të vërtetën, është raport që të formëson karakterin dhe kjo është pjesë e jetës time edhe për shkak të historisë. Raportin me të vërtetën e kam pasur thelbësor. Nuk më ka ndihmuar gjithmonë dhe thonë që nëse do të bësh armiq shumicën e njerëzve, thuaji të vërtetat në sy. Unë e di që kam marrë kosto të mëdha, por nuk mund jetë ndryshe. A jeni penduar për këtë lëvizje sot? Jo përkundrazi. Ju tregova se kam pasur të drejtë. Jeni akuzar se mund të kishit rënë dakord me Ramën për t’ia vështirësuar punën Bashës. Prandaj dhe hapët partinë para zgjedhjeve? Propaganda e Lulit dhe e stafit që punonte me të, ka qenë aq e fortë, sa dikush ka menduar diçka të tillë. Kjo vjen për shkak të pasjes së një kulture të shkurtër demokratike. Historia tregoi se kush e ka shitur opozitarizmin në 8 vite rresht dhe vazhdon ende sot. Ndaj ngulmoj tek raporti me të vërtetën pavarësisht kostove dhe një ditë njeriu shpreson se ajo do të kthehet tek ti. Mund të ndodhte që rrethanat e kohës të mos e nxjerrin në dritë, por nëse duhej të konfirmohesh është një gjë e thjeshtë. Por raportin me ndërgjegjen do e kesh më të komplikuar. Jam e prirur të besoj në marrjen e kostove, por konformimi është gjëja më pa dinjitet. Politikani dallohet nga dinjiteti, nga vendimet e vështira, nga qëndrimi pavarësisht sulmeve të pafundme që merr. Unë jam mësuar me këto që kur isha 32 vjeçe. Sot nuk më bëjnë më përshtypje sepse njeriu në politikë fillon dhe forcohet e kupton. Nuk isha më ajo vajza e re dhe e brishtë që nuk kuptoja nga politika. Kuptova që nuk kishte vendime politike, por vendime ekonomike. Ndoshta edhe sot me disa deputetë aty në parlament. Më shumë se vendime politike, janë vendime ekonomike dhe kjo është një turp i madh. U bë një vit nga shpallja non grata e Berishës nga DASH. Një betejë e gjatë kjo për të, por edhe per PD-në e ndarë në disa pjesë. Si e keni parë Berishën në këtë betejë, se së fundmi u shpall non grata edhe nga Britania e Madhe… Përpiqu ta shohësh si histori njerëzore dhe histori politike, është shumë interesante. Është Berisha 1 në 90-tën, Berisha 2- në 1997-ën (i rrëzuar në mënyrën më të dhunshme dhe i sulmuar nga e gjihë bota), është Berisha 3 me ngritjen në këmbë të një force politike në mënyrën më të pabesueshme edhe sot që flasim bashkë. Është njeriu që punon më shumë aty pavarësisht se rrethohet nga të tjerë shumë më të rinj se ai. Por nganjëherë historia dhe fati të çon në majë dhe të hedh në humnerë. Unë e kam thënë se çfarë ishte. Ishte një vendim politik. Nuk e dimë se çfarë është projektuar për Shqipërinë dhe Ballkanin. Më vonë do ta kuptojmë se pse ndodhi. Por, ai bëri një shërbim të madh për PD: e çliroi nga pengmarrja dhe po i bën nder pluralizmit shqiptar që nuk e ka opozitën të blerë nga qeveria. PD nuk është e ndarë. I ndarë është grupi parlamentar, por aty, nuk është PD-ja. PD-ja është anëtarësia, PD është fryma, PD është besim, është vizion dhe jo individë të caktuar kalimtarë. A mendoni se pasi e shpëtoi PD-në dhe pluralizmin siç thoni ju, Berisha ndoshta duhet të kishte një hap pas dhe pasi e mori partinë të hapte garë t’i jepte mundësinë dikujt në PD? Të bënte atë që nuk e bëri me Sokol Olldashin? Berisha e ka pasur gjithmonë problem që në 3 dekada i është thënë vazhdimisht se ngaqë ke një influencë shumë të madhë në forcën politike, ik ti se do kandidojë një Jozefina, apo një tjëtër. Por ka një kohë për të gjithë dhe ai e ka pranuar edhe kur u shpall non grata që kishte bërë paqe dhe ishte tërhequr politikisht. Pasi mori partinë dhe u tha njerëzve që nuk është Basha ai që duan demokratët, a mos duhej që të hapte garë apo të bënte një hap pas për të mos futur PD në siklete e mos e ndarë në: disa pro amerikanë dhe disa antiamerkanë? Nuk besoj se mund t’u thuash antiamerikanë, demokratëve. Sali Berisha ishte njeriu me raportet më të fuqishme me SHBA. Sikurse në 1997-tën ka pasur raporte të ngrira me SHBA-të, është rikthyer më fuqishëm se asnjëherë dhe jo më kot thashë që ndoshta vitet e ardhme do kuptojmë pse ndodhin ca gjëra që nuk i kuptojmë sot. T’ia lëmë kohës. A frymëzon sot PD-ja? PD ka shumë punë për të bërë. Kaloi një vit intesiv, ia doli të vendosë çatinë mbi strukturat e veta dhe po hyn në një fazë tjetër. Nuk e kam fjalën tek zgjedhjet lokale, por tek afrimi i njerëzve që përcjellin besim. Njerëz me autoritet moral, njerëz të respektuar nga pikëpamja profesionale, dhe ndoshta mund të mos jenë në politikë. Një klasë politike nuk bëhet për 5 vjet. Duhet dekada të investosh për të nxjerrë politikanë. Nuk është politika të jesh deputetet. I sheh, janë të gjithë të heshtur. Nuk thonë asgjë, nuk përcjellin as mesazh, as qëndrim, as vendim, sepse janë në politikë për përfitime ekonomike. Kështu që PD ka shumë punë për të rikthyer besimin dhe për këtë duhet të ketë njerëz të ndershëm. Moralisht të lartë dhe profesinalisht të zotë. A ka sot Berisha rreth vetes të tillë njerëz? Më vjen keq që duhet t’ia themi vetëm Berishës por Berisha dhe ekipi i tij duhet të punojnë çdo ditë për të shtuar radhët e tyre. Këtu fus edhe veten time. Ju jeni zgjedhur në kryesi dhe jeni drejtuese e qarkut Lezhë… Secili prej nesh ka përgjegjësi për të sjellë sa më shumë njerëz në çdo rreth, por kryesisht në qendër. A ka PD struktura? Po i ka. Do plotësohen atje ku mungojnë, por ajo ka detyrë për të punuar më shumë me departamentet që janë mekanizmi dhe instrumenti më i mirë për të afruar ata që nuk janë anëtarë partie, ata që nuk janë militantë partie, por edhe ata që janë kundër qeverisjes së Edi Ramës e që ende nuk besojnë se mund të bëhen anëtarë partie. Janë ata që shikojnë nëse ia vlen të votojnë të djathtën, apo jo. Këtu qëndron edhe mençuria e drejtuesve të qarqeve por edhe të qendrës, për të afruar njerëz. Sepse s’ka arsye për të qënë të gjithë anëtarë partie. Mjafton që t’u japësh besim, t’i ftosh, t’i bësh pjesë e departamenteve, në mënyrë që ata të shprehin mendimet e tyre dhe të japin kontributin e tyre, e t’i garantosh që nesër do jenë pjesën e shtetit shqiptar. Sa shanse reale ka opozita në zgjedhjet lokale që po vijnë? Opozita duhet përshpejtuar. Tre vite nga zgjedhjet janë shumë. Janë të gjitha kushtet që situata të marrë një rrugë krejt tjetër nga ajo që ne mendojmë në këtë moment që flasim. Me një Berishë non grata, me një Ilir Meta që është nën hetim nga SPAK, sa ia lidh kjo duart dhe këmbët opozitës? Duke pasur përballë një Ramë të zhytur në skandale, të pranuar nga të gjitha raportet ndërkombëtare, por mbi të gjitha të dëshmuar me largimin dramatik të të rinjve nga Shqipëria, mundësia e opozitës për të ndryshuar situatën është e mundshme dhe emergjente. Por kërkon që të afrojë edhe më shumë njerëz. I ka këta njerëz? Shoqëria shqiptare i ka këta njerëz dhe uroj që të mos ikin edhe ata, dhe ka ende një elitë të pavlerësuar. Banditët janë më të pasurit, dhe influencojnë te pushteti e duket se “gjëja” është kriminalizuar. Ju keni të drejtë që pyesni sepse nuk është e thjeshtë por çdo gjë kontrollohet përmes parasë, edhe një pjesë e opozitës, dhe përmes krimit dhe shkeljes së varfërisë së të tjerëve, sigurisht që nuk është e thjeshtë. Por nuk është e pamundur. “UNË GJYSHE? PO RIKUPEROJ KOHËN QË HUMBA NDAJ FËMIJËVE TË MI” Tani dua të flasim pak për gjyshe Jozefinën. Ju kemi parë shumë të lumtur. Përballë kësaj dashurie, a ju vjen keq ndonjëherë që jeni marrë kaq shumë me politikë? Ju keni kapur thelbin e përjetimit tim. Për shkak të angazhimit kur isha e re, unë s’jam marrë sa duhet me fëmijët e mi. Si çdo njeri që ka refleksionet e veta, të kthimit mbrapsht, nuk kthehet asgjë mbrapsht. Gjithnjë brenda shpirtit më lëndonte, sidomos për djalin që nuk i kam qëndruar aq afër sa do doja. Ndaj lindja e dy fëmijëve të sime bije më ka dhënë mundesi të rikuperoj te fëmija i fëmijës momente që i kam humbur me fëmijët e mi. Zgjohem herët dhe nis ditën me ta. Na është bërë familja e madhe. Ka lojë, ka gëzim. E kam shpirtin plot. Çfarë marrëdhënie keni me vajzën dhe djalin? Çfarë ju thonë Megi dhe Genari për gjithë këtë rrugëtim me kaq shumë zhurmë? Zhurmë në Parlament, zhurmë në parti, zhurmë në media… I dëgjoj me shumë interes gjykimet e tyre. Megi është më pak politike, është idealiste. Genari është shumë realist, shumë politik. Uroj mos merret kurrë me politikë! Punojnë të dy këtu. Uroj mos më ikin nga Shqipëria, që gjërat të ndryshojnë për mirë. Kur shoh si rrezikojnë në ato varka gomonesh, nuk ka gjë më tragjike. Unë i shoh si nënë, si prind dhe them: po sikur të ishte aty djali dhe vajza ime? Ndërkohë që im vëlla dhe ime motër kanë ikur ashtu nga Shqipëria në vitet 90. Unë s’e harroj kurrë kur kanë ikur me një varkë nga Shëngjini, një natë me det. S’kam fjetur gjithë natën. Dhe kur më kanë treguar pas shumë kohësh që varka ishte mbushur me ujë dhe ata kanë shpëtuar kot, shoh këta të rinjtë që ikin sot dhe them: O Zot! Unë nuk jam më aq politike saç kam qenë. I shoh si grua, si nënë, si bashkëshorte, si gjyshe, si qenie njerëzore mbi të gjitha. Çfare ju mban kaq të gjallë? Pamja juaj është e relaksuar. Dukeni e palodhur… Jam në paqe me veten. Kam patur gjithnjë mbështetjen e familjes edhe kur kam gabuar. Jemi shëndoshë e mirë të gjithë. Dhe i rimendoj, i kthej pas këto 3 dekada. Kam kritika të pafundme, edhe ndaj vetes. Unë kurrë s’kam qenë e kënaqur nga vetja. Edhe kur kam qenë në majë. Berisha më ka dhënë një këshillë dhe s’ia harroj: shiko anën pozitive të njerëzve. Kur je në politikë mos i shiko defektet, shiko anën pozitive të secilit, përpiqu kur je lider! Jeta ime ka qenë me lëvizje shumë të forta. Nga gjysmë e internuar, punëtore bujqësie, kryetare parlamenti, në fund edhe njëherë, prapë kam bërë beteja… Besoj se më është kthyer e drejta. Takimi me veten…. E the shumë bukur!

Jozefina Topalli rikthehet: Lul Basha, të flasin ata që e njohin para 2005!

Nga Anta Muçaku

Artikuj të ngjashëm Artikuj

Beteja e Tiranës, kush do sfidojë Veliajn dhe pushtetin?

Ergys Verdho: Asnjë panik, KESH do garantojë DRITA 24 orë

VIS MARTINAJ në kërkim të “MBRETIT” TË KUMARIT

“Mbreti” Ilir, gjeniu me stofin prej Kampioni

LUIZA NË BOTËN E ÇUDIRAVE, MAGJIA E TRAJNERIT STËRMASI

Dosje dhe intriga/ A po luhet për shefin e Opozitës

Artikujt më të lexuar

VIS MARTINAJ në kërkim të “MBRETIT” TË KUMARIT

Fotot dëshmi/ Nën rrënojat e shtëpisë së Nexhmije Hoxhës: Nga moda sovjetike, tek ftesat e dasmës

JETA E NATËS NË VITET ’90, NGA DISKO ALBANIA DHE MARIKAJ TE BUZUKËT E PARTYT RAVE

Si u vra një nënë që kërkonte në polici vrasësit e djalit

Beteja e Tiranës, kush do sfidojë Veliajn dhe pushtetin?