RIKTHIMI I ÇAMËRISË NË PARLAMENT

FOTOREPORTHAZH/ 78 vjetori i genocidit grek ndaj shqipërtarëve, përkujtimore që nga Argjentina e Izmiri deri në Maqedoninë e Veriut 

Burra, gra e të rinj, zemërdjegur nga e shkuara e tmerrshme e familjeve të tyre, nga rropatjet disa vjecare e trajtimi i vazhdueshëm sikur nuk ekzistojnë, qëndruan para parlametit të Shqipërisë më 8 prill 2004, duke kërkuar miratimin e rezolutës ku kërkohej që në kuadër të Traktatit të Miqësisë, Bashkëpunimit e Fqinjësisë së Shqipërisë me Greqinë të rimerrej në shqyrtim çështja çame, për tu zgjidhur një herë e përgjithnjë problematika e pronave dhe pasurive të tjera të tyre në territorin që sot i përket Greqisë. Presioni politik ishte i jashtëzakonshëm ndaj shkopinj gome u derdhën mbi çamët, të cilët edhe pse të rrahur e gjakosur ndenjën aty, stoikë, deri sa rezoluta u miratua. 18 vjet më vonë, dëshmitarë të gjallë të genocidit grek mbi popullsinë e Çamërisë, aktivistë të shoqërisë civile, ambasadorë e studiues, mbushën sallën e parlamentit në përkujtim të 27 qershorit, ditës së gjenocidit mbi shqiptarët e Çamërisë dhe spastrimin etnik. Çdo qershor, deputetë të Grupit Parlamentar Demokraci dhe Integrim, PDIU, Fondacioni Çamëria “Hasan Tahsini” dhe shoqata Patriotike “Çamëria” organizojnë javën e Çamërisë, organizim i cili më 2022 shkoi përtej kufinjëve të Shqipërisë. Ndërkaq pas një fjalimi shumë domethënës së deputetit dhe kreut të PDIU gjatë seancës plenare të 30 qershorit ai u kërkoi kolegëve të ngiheshin më këmbë e të mbanin një minutë heshtje në nderim të viktimave të gjenocidit grek ndaj Çamërisë, bazuar në ligjin e miratuar më 30 qershor 1994 për shpalljen e datës 27 qershor në kalendarin kombëtar, si dita përkujtimore e gjenocidit ndaj shqiptarëve të Çamërisë, shpallur me dekretin 885, në datën 12.7.1994. Ndërkohë në tavolinat e deputetëve ishin vendosur edhe trëndafila të kuq në shenjë respekti për viktimat e gjenocidit.

Dëshmitë rrënqethëse

Profesor Nexhat Merxhushi është një ndër dëshmitarët e gjallë që i mbijetoi krimeve ndaj popullsisë së pafajshme çame gjatë viteve 1944-1945. Edhe pse në moshë të madhe ai nuk ndalet së shkruari për historinë e vendit të tij, për krimet e bëra ndaj bashkëqytetarëve të tij. “Në një dokument të noterizuar të vitit 1945 tregohet se një grup grash të moshuara (ku në vend të firmës kanë vendosur gishtin), tri ditë pasi kish ndodhur masakra e 27 qershorit në Paramithi, shkuan dhe pastruan klasat e shkollës. Në mure të klasave kishin ngjitur tru me gjakun e të masakruarve. Një grua e moshuar çame, Mevludja, që banon në Laprakë, më tha: Zor e kam të rroj! Plagët dhembin kur ftohen. Dhe kujton tmerrin e ditës së martë: “Ishte ditë e martë, 27 qershori 1944, ora 7:00. Xhelatët zervistë gratë i mbyllën në një shtëpi-burg, ndërsa u nxorën sytë vëllezërve Abedin dhe Gani Bako. Motrave, Mekos dhe Hajrijes, u ra të fiktë. I vetmi faj i vëllezërve Bako ishte se u mësonin gjuhën shqipe fëmijëve çamë fshehurazi nëpër shtëpira. Gratë ishin trimëresha. Dy zervistë i thanë nënë Ballkizes në burg “ta vramë dhe Xhelalin”. Megjithë dhimbjen që e shpoi si thikë, u përgjigj: S’ka gjë, luftë është, edhe do vriten, por mos harroni se kam edhe tre të tjerë. A harrohet djegia me benzinë e Sanije Nurit?! Apo therja e djalit të Fatime Pronjos, e cila paraqiti para Komisionit Hetimor Ndërkombëtar në Konispol, në vitin 1945, një tufë flokësh nga koka e djalit të saj si dëshmi? Komisioni u trondit”, tregon profesori.